ORIGINAL_ARTICLE
جلوههای اعتراض و مقاومت در شعر شفیعی کدکنی
محمدرضا شفیعی کدکنی(م. سرشک) از شاعران معترض و سیاسی دهۀ پنجاه پیش از انقلاب اسلامی است. او،شعر نیمایی را با گونهای تعهد اجتماعی و نگرش اعتقادی درآمیخت که خاستگاه آن به طور توأمان، باورهای دینی و ملی، آگاهیهای تاریخی و حساسیتهای سیاسی و اجتماعی بود. این اشعار، ساختاری هدفمند و عمدتاً مبتنی بر الزامهای تاریخی و سیاسی دارند؛ در حقیقت، واکنشی عاطفی و شاعرانه در برابر حوادث و واقعیات بیرونی هستند که در کنار خاصیت ادبی، نمادین و زیباشناختی، ماهیت تبلیغی، تهییجی و بیدارگرانه یافتهاند. فحوای این اشعار نشان میدهد که شفیعی، آنها را برای نظام بخشیدن به جریان و حرکتی جمعی یا در جهت ایجاد تغییر و تحولی سیاسی و اجتماعی سروده است. این ویژگی همراه با مختصاتی دیگر، اشعار این دورهی شفیعی را در زمرهی اشعار مقاومت یا پایداری قرار میدهد که در این مقاله، ابعاد و جنبههای آن، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاست.مختصاتی چون افشاگری، مفاخره، ترسیم چهرهای منفور از دشمن، نکوهشِ ترس، سکون و انفعال، توصیه به مقابله، ستایش همت و ایستادگیِ مبارزان، نوید پیروزی و رهایی و مشابهتسازیهای تاریخی و جغرافیایی که مولفههای شعر مقاومت به شمار میآیند، به اشکال مختلف در شعر اوظهور و تجلی یافتهاند.
https://rl.shahed.ac.ir/article_522_cae8e2fd7ca16e06dec806ce0acd9800.pdf
2017-09-23
1
14
شفیعی کدکنی
شعر مقاومت
تعهد
اعتراض
مبارزه
عباس
باقی نژاد
abaghinejad@yahoo.com
1
استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد ارومیه
LEAD_AUTHOR
اخوان ثالث، مهدی. 1373. حریم سایههای سبز، مجموعهمقالات2؛ زیر نظر مرتضی کاخی؛ تهران؛ زمستان، چاپ اول.
1
انزابینژاد، رضا. 1368. نقدی بر کتاب ادب مقاومت؛ کیهان فرهنگی، سال ششم، شماره 5. مرداد. (16-27).
2
براهنی، رضا. 1371. طلا در مس (سه جلدی)، جلد 3؛ تهران؛ ناشر: نویسنده، چاپ اول.
3
بشردوست، مجتبی. 1386. درجستجوی نیشابور (زندگی و شعر محمدرضا شفیعی کدکنی)؛ تهران؛ ثالث، چاپ اول.
4
پارسی نژاد، ایرج. 1387. خانلری و نقد ادبی؛ تهران؛ سخن، چاپ اول.
5
پورنامداریان، تقی. 1377. آواز باد و باران؛ تهران؛ چشمه، چاپ اول.
6
تسلیمی، علی. 1387. گزاره هایی در ادبیات معاصر ایران، شعر؛ تهران؛ اختران، چاپ دوم.
7
توکلی، زهیر. 1389. تطورات شعر دفاع مقدس در تعامل با نهاد قدرت؛ مقولهها و مقالهها، بررسی ادبیات دفاع مقدس؛ جلد اول؛ به کوشش محمدقاسم فروغی جهرمی؛ تهران؛ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، چاپ اول.(347-401).
8
حسنلی، کاووس. 1383. گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران؛ تهران؛ ثالث، چاپ اول.
9
حقوقی، محمد. 1368. شعر و شاعران؛ تهران؛ نگاه، چاپ اول.
10
خرمشاهی، بهاءالدین. 1370؛ در خاطرۀ شط؛ تهران؛ جاویدان، چاپ اول.
11
رشیدیان، بهزاد. 1370. بینش اساطیری در شعر معاصر فارسی؛ تهران؛ گسترده، چاپ اول.
12
روزبه، محمدرضا. 1389. ادبیات معاصر ایران؛ تهران؛ روزگار، چاپ پنجم.
13
زرقانی، سید مهدی. 1387. چشم انداز شعر معاصر ایران؛ تهران؛ ثالث، چاپ سوم.
14
زرین کوب، حمید. 1358. چشم انداز شعر نو فارسی؛ تهران؛ توس، چاپ اول.
15
سنگری، محمدرضا. 1389. ادبیات دفاع مقدس(مباحث نظری و شناخت اجمالی گونههای ادبی)؛ تهران؛ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس.
16
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1383. ادوار شعر فارسی؛ تهران؛ سخن، چاپ دوم.
17
ــــــــــــــــــــــــ 1385. آیینهای برای صداها؛ تهران؛ سخن، چاپ پنجم.
18
ــــــــــــــــــــــــ 1385. هزارۀ دومِ اهوی کوهی؛ تهران؛ سخن، چاپ چهارم.
19
ــــــــــــــــــــــــ 1390. با چراغ و آینه، در جستجوی ریشههای تحول شعر معاصر ایران؛ تهران؛ سخن، چاپ اول.
20
کافی، غلامرضا. 1389. ویژگیهای مشترک شعر مقاومت در ادبیات ایران و جهان؛ مقولهها و مقالهها، بررسی ادبیات دفاع مقدس؛ جلد اول؛ به کوشش محمدقاسم فروغی جهرمی؛ تهران؛ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، چاپ اول.(514- 553).
21
کیانوش، محمود. 1355. بررسی شعر و نثر فارسی معاصر؛ تهران؛ رز، چاپ چهارم.
22
لنگرودی، شمس. 1378. تاریخ تحلیلی شعر نو(چهارجلدی)، جلد سوم و چهارم؛ تهران؛ مرکز، چاپ سوم.
23
موحد، ضیا. 1389. دیروز و امروز در شعر فارسی؛ تهران؛ هرمس، چاپ اول.
24
نادمی، سیداحمد. 1389. بومیسازیِ جنگشناسی در ادبیات؛ مقولهها و مقالهها، بررسی ادبیات دفاع مقدس؛ جلد اول؛ به کوشش محمدقاسم فروغی جهرمی؛ تهران؛ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، چاپ اول.(303-343).
25
یاحقی، محمدجعفر.1375. چون سبوی تشنه؛ تهران؛ جامی، چاپ سوم.
26
یوسفی، غلامحسین. 1386. چشمۀ روشن؛ تهران؛ علمی، چاپ یازدهم.
27
ORIGINAL_ARTICLE
نشانه- معناشناسی نظامهای گفتمانی شَوِشی در «لالایی لیلی» اثرحسن بنیعامری
هدف مقاله حاضر بررسی داستان کوتاه "لالایی لیلی" بنی عامری بر اساس نشانه- معناشناسی نظام گفتمانی است.مسأله اصلی آن پرداختن به نظامهای گفتمانی شوشی در ابعاد حسی- ادراکی، عاطفی و زیباییشناسی در آن است و پاسخ به این سؤال که داستانهای کوتاه ایران تا چه میزان با این نظریه قابل تحلیل اند؟ شایان ذکر است که این مقاله ابتدا با فیشبرداری از گفتمانهای داستان، به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است. در دیدگاه نشانهمعناشناسی گفتمانی است که فرایند تولید معنا با پدیدارشناسی پیوند میخورد. در نشانهمعناشناسی، هر نشانه در تعامل، چالش، تقابل، همسویی، دگرسویی و ... با نشانههای دیگر است که حرکتی فرایندی را رقم میزند و این حرکت راهی است به سوی تولید معنا؛ از این رو معناسازی تحت نظارت نظامهای گفتمانی قرار میگیرد. نتیجهی این بررسی نشان میدهد که چگونه "حواس ششگانه" به داستان، بعد پدیدارشناسی میدهد و با ایجاد تکانهای در شخصیت اصلی داستان به پیشتنیدگی و حاضرسازی غایب میرسد و چگونه فرایند عاطفی و بعد زیباییشناسی آن شکل میگیرد.
https://rl.shahed.ac.ir/article_519_fad397f4aa7928f430aace04ff4821f7.pdf
2017-09-23
15
26
نظام گفتمانی
حسی- ادراکی
فرایند عاطفی
زیباییشناسی
لالایی لیلی
زهرا
جلالی طحان زواره
jalali608@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شاهد
LEAD_AUTHOR
شهلا
خلیل اللهی
khalilollahe@yahoo.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شاهد
AUTHOR
احمدی، بابک. (1380). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
1
اسماعیلی، عصمت و کنعانی، ابراهیم (1391). بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «غزل برای گل آفتابگردان» سروده شفیعی کدکنی بر اساس رویکرد نشانه - معناشناختی. فصلنامهی پژوهشهای ادبی، تابستان و پاییز، شماره 36 و 37، صص 34-9.
2
آیتی، اکرم (1392). بررسی نشانه- معناشناسی گفتمان در شعر «پیدار چوپان» نیما یوشیج. جستارهای ادبی. بهار، شماره 180، صص 124-105.
3
آیتی، اکرم. (1392). «مانلی، نشانه سیال» بررسی نشانه-معناشناختی شعر «مانلی» نیمایوشیج. مجلهی شعر پژوهی (بوستان ادب)، دوره 5، شماره 4، زمستان، صص 16-1.
4
آیتی، اکرم. (1392). تحلیل گفتمانی شعر نیما بر اساس الگوی نشانه- معناشناسی: (مطالعهی موردی: شعر «منظومه به شهریار». جستارهای زبانی، مقالات آمادهی انتشار، انتشار آنلاین 24 دی .1392
5
بنی عامری، حسن (1380)، لالایی لیلی (مجموعه داستان)، تهران:ققنوس.
6
پاکتچی، احمد و رهنما، هادی. (1392). تحلیل فرآیندهای گفتمانی در سورهی «قارعه»، با تکیه بر نشانهشناسی تنشی. دو ماهنامهی جستارهای زبانی، مقالات آمادهی انتشار 93.
7
شعیری، حمیدرضا (1384)، بررسی نقش بنیادی ادراک حسی در تولید معنا، پژوهشنامهی علوم انسانی، بهار و تابستان، شماره 45 و 46، صص 146-131.
8
......................... (1392)، تجزیه و تحلیل نشانه ـ معناشناختی گفتمان، تهران، سمت.
9
........................ و وفایی، ترانه (1388)، راهی به نشانه- معناشناسی سیال، تهران، علمی و فرهنگی.
10
........................ (1388)، از نشانهشناسی ساختگرا تا نشانه معناشناسی گفتمانی، فصلنامه تخصصی نقد ادبی، سال دوم، ش 8، زمستان، صص 33-51.
11
شعیری، حمیدرضا. (1391). الگوی مطالعهی انواع نظامهای گفتمانی: بررسی نظامهای روایی، تنشی، حسی، تصادفی و اتیک از دیدگاه نشانهمعناشناسی، مجموعه مقالات نخستین هماندیشی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، به کوشش فردوس آقاگلزاده. تهران: نویسه پارسی.
12
گرِمَس، ژولین آلژیرداس (۱۳۸۹)، نقصان معنا، ترجمهی حمیدرضا شعیری، تهران: علم.
13
Fontanille J. et Zilberberg Cl. Tension et signfication, Sprimont-Belgique, Pierre Mardaga 1998.p 14.
14
Landowski, Eric, "Les interactions risquées", Nouveaux ActsSemmiotiques, 101, 102, 103, Limoges, Pulim, 2005.
15
ORIGINAL_ARTICLE
بن مایههای ادبیات مقاومت در شعر ابراهیم ابوطالب
ادبیات مقاومت شاخهای از ادبیات است که به اشعاری دربرمی گیرد که گزارش مقاومت و دلاورمردیهای یک ملّت یا قوم در برابر هرگونه تجاوز ، ظلم و ستم است. با نگاهی به ادبیات کشورهایِ درگیر جنگ- داخلی یا خارجی- در مییابیم که این نوع از ادبیات نزد آنها از جایگاه ویژهای برخوردار است. مردم کشور یمن که از ظلم حاکمان داخلی به ستوه آمده بودند در سال 2011 میلادی به تبعیت از سایر کشورهای عربی- اسلامی به بیداری اسلامی پیوسته و با پیروزی انقلاب خود، حاکمان ستمکار را کنار زدند. شاعران به عنوان زبان گویای مردم، با دست و زبان به مبارزه با این رژیم ظالم برخاستند. دکتر ابراهیم ابوطالب، در دیوان شعری خویش اوضاع یمن در زمان جنگ داخلی و بیداری اسلامی را منعکس ساخته است. وی توجه خاصی به وطن خویش داشته و از ظلم و ستم حاکمان فاسد یمن ناراحت است. از اوضاع پریشان موجود در آن ناراضی است؛ وی فساد حاکم بر یمن را به شدت مورد نکوهش قرار داده است. ابوطالب، محمد بوعزیزی را عامل احیای روح بشر دانسته است. پژوهش حاضر برآنست که با بررسی دیوان« حین یهب نسیمها» به بررسی اعتراض شاعر و نیز جلوههای ادبیات پایداری در شعر وی بپردازد.
https://rl.shahed.ac.ir/article_518_d4d597cf3794893941d00121725a253b.pdf
2017-09-23
27
42
ادبیات مقاومت
بنمایه
یمن
ابراهیم ابوطالب
دیوان« حین یهب نسیمها
محمدرضا
عزیزی پور
azizipour75@yahoo.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
AUTHOR
مسعود
باوان پوری
masoudbavanpouri@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
نرگس
لرستانی
niaiesh6087@gmail.com
3
دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه آزاد گرمسار
AUTHOR
قرآنکریم.
1
ابوحاقه، احمد(1979)، الإلتزام فی الشعرالعربی، چاپ اول، بیروت: دارالعلم للملایین.
2
ابوطالب، ابراهیم(2012)، دیوان حین یهب نسیمُها، چاپ اول، صنعاء: دارالکتب.
3
اخوانکاظمی، بهرام( 1392)، بیداری اسلامی و راهبرد شکلگیری امت اسلامی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 33، صص 42- 27.
4
بشیریه، حسین(1379)، لیبرالیسم و محافظهکاری، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
5
بصیری، محمدصادق( 1376)، سیر تحلیلی شعر پایداری در ادبیات فارسی از مشروطه تا 1320ش، رساله دوره دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
6
خضر، عباس(1968)، أدب المقاومه، قاهره: دارالکتاب العربی.
7
داد، سیما(1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.
8
درویش، محمود(1971)، شیء عنالوطن، چاپ اول، بیروت: دارالعوده.
9
سنگری، محمدرضا(1377)، ادبیات پایداری، چاپ اول، نامه پژوهش(ویژهی دفاع مقدس)، ش4، س 3، تهران: مرکز پژوهشهای بنیادی.
10
شفیعیکدکنی، محمدرضا(1376)، تازیانههای سلوک، چاپ دوم، تهران: انتشارات آگاه.
11
شفیعیکدکنی، محمدرضا(1380)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، چاپ اول، تهران: سخن.
12
شکری، غالی(1979)،أدب المقاومه، چاپ اول، بیروت: دار الآفاق الجدیده.
13
شیرودی، مرتضی(1388)، انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی( تأثیرگذاری و نمونهها)، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال پنجم، شماره 16، صص 43- 11.
14
علی بابایی، یحیی(1383)، عوامل مؤثر بر وحدت نخبگان، چاپ اول، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی.
15
غریری، خلیل قاسم( 2004)، الغزو المغولی و أثره فی الشعر، دمشق، مجله جامعه الدمشق، المجلد20، العدد(1+2).
16
مصطفوینیا، سید محمدرضا(1390)، مقاومت در شعر توفیق امین زیاد، نشریه ادبیات پایداری کرمان، سال دوم، شماره سوم و چهارم، صص 588- 565.
17
الملائکه، نازک(2007)، قضایا الشعر العربیالمعاصر، چاپ چهاردهم، بیروت: دارالعلم للملایین.
18
میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی(1377)، واژه نامهی هنر داستان نویسی، تهران: کتاب مهناز.
19
نجاریان، محمدرضا(1388) بنمایههای ادبیات پایداری در شعر محمود درویش، کرمان: نشریه ادبیات پایداری، سال اول، شماره اول، صص222- 201.
20
نجفی، موسی(1391)، « مراتب آزادی اندیشه در تکامل بیداری اسلامی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال نهم، شماره 31، صص 53- 36.
21
الویسی، حسین بن علی(1962)، الیمن الکبری، صنعاء: مطبعه النهضه العربیه.
22
یاحقی، محمدجعفر(1382)، جویبار لحظهها، چاپ پنجم، تهران: جامی.
23
ORIGINAL_ARTICLE
از ایده آلیسم تا رئالیسم: بررسی مقابلهای شعر مقاومت انگلستان در دو مکتب جورجی و مدرنیسم
مقالهی حاضر به بررسی شعر مقاومت در ادبیات انگلستان در دو دورهی آغازین و پایانی جنگ جهانی اول میپردازد. نویسندگان، خواستار پاسخ به این پرسش بنیادیاند که تجربیات جنگ جهانی اول چه اثرات مفهومی و سبکی در شعر مقاومت انگلستان بر جای گذاشت؟ بدین منظور، شعر "سرباز" نوشتهی روپرت بروک و شعر "شیرین است و افتخار آمیز" نوشتهی ویلفرد اوون، به ترتیب به عنوان نمونههایی برجسته از اشعار سالهای آغازین و پایانی جنگ، با رویکرد سبک شناسی مورد نقد و بررسی قرار میگیرند. از آنجائیکه "سرباز" دارای مضامین وطن پرستانه و ایده آل گرایانه است و "شیرین است و افتخار آمیز" با رویکرد رئال و ساختار شکنانهی خود این مضامین را در هم میشکند، این اشعار در بافت دو مکتب جورجی و مدرنیسم مورد خوانش قرار خواهند گرفت. در نهایت، شعر "سرباز" در زمرهی اشعار امپریالیستی، و شعر "شیرین است و افتخار آمیز" در زمرهی اشعار ضد امپریالیستی قرار میگیرد و تغییر محور مقاومت از دفاع از وطن به مقابله با زیاده خواهیهای قدرتهای بزرگ، به عنوان علت تقابل محتوایی این دو شعر تفسیر خواهد شد.
https://rl.shahed.ac.ir/article_523_2524d1db4150cb7ea3c5a4f7c98f08e6.pdf
2017-09-23
43
54
شعر جنگ
روپرت بروک
ویلفرد اوون
مکتب جورجی
مدرنیسم
مهدی
جاویدشاد
m.javidshad@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان وادبیات انگلیسی ،دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
غفار
برجساز
aborjsaz@yahoo.com
2
استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شاهد
AUTHOR
Abrams, M., & Harpham, G. (2014). A glossary of literary terms (11th ed.). Boston: Wadsworth Cengage Learning.
1
Anselmo, Anna (2011). Twentieth-Century poets: a selection with notes. Milano: EDUCatt.
2
Bressler, C. (1999). Literary criticism: An introduction to theory and practice (2nd ed.). Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall.
3
Campbell, P. (1999). Siegfried Sassoon: A study of the war poetry. Jefferson, NC [u.a.: McFarland.
4
Chinitz, D. (2003). T.S. Eliot and the cultural divide. Chicago: University of Chicago Press.
5
Dady, M. (1996). Reader's guide to literature in English. London: Fitzroy Dearborn.
6
Enright, D. J.: The Literature of the First World War, in: Boris Ford (ed.): The Modern Age (=The Pelican Guide to English Literature vol. 7) (Harmondsworth: 1970) [1961], pp. 154-169.
7
Featherstone, S. (1995). War poetry: An introductory reader. London: Routledge.
8
Grafton, A., Most, G. W. & Settis, S (2010). The classical tradition. Cambridge, Mass.: Belknap Press of Harvard University Press.
9
Greenblatt, S. (2012). The Norton anthology of English literature (9th ed.). New York ; London: W.W. Norton.
10
Kendall, Tim (2009). The Oxford handbook of British and Irish war poetry. Oxford: Oxford UP.
11
Kotter, M. (2008). English literature: Modern world view. New Delhi: Cyber Tech Publications.
12
Krueger, C. (2003). Encyclopedia of British writers, 19th and 20th centuries. New York: Facts on File.
13
Lysaght, P. (1986). The Banshee: The Irish death messenger. Dublin: Glendale Press.
14
Owen, W., & Kerr, D. (1994). The Poems of Wilfred Owen. Ware: Wordsworth Poetry Library.
15
Sherman, K. (2009). What the furies bring. Erin, Ont.: Porcupine's Quill.
16
Short, M. (1996). Exploring the language of poems, plays, and prose. London: Longman.
17
Small, S., Westwell, I. & Westwood, J. (2001). History of World War I. New York: Marshall Cavendish.
18
Wales, K. (2011). A dictionary of stylistics Harlow [u.a.: Pearson.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بازخوانی رموز مقاومت درجداریه2000 محمود درویش (بررسی روابط بینامتنی)
پژوهش پیشرو به بررسی قصیده جداریه 2000 محمود درویش میپردازد؛ این قصیده از لحاظ ارزش ادبی و هنری بهترین شاهکار درویش در عرصه ادبیات است. شاعر بر آن است تا تمامی استعدادو تجربیات ادبی خود را در سرودن این قصیده بکار گیرد، به همین دلیل این سروده را وصیت نامهشعری و رمز جاودانگی خود قلمداد میکند. روشی که در این بحث انتخاب کردهایم روش تحلیلی – توصیفی است، به این شکل که ابتدا متن قصیده را ترجمه کرده و با استفاده از اصول نشانهشناسی متن به تحلیل روابط بینامتنی موجود در آن پرداختهایم. فرضیه مد نظر در این پژوهش این است که محمود درویش از بینامتنیت با اشکال مختلف آن برای احیای روحیه مقاومت در بین ملت خود بهره جسته است .نتایج پژوهش نشان میدهد که بینامتنی ادبی، بینامتنی قرآنی و بینامتنی اسطورهای، عناصربنیامتنی اصلی این قصیدهاند و عملیات بینامتنی در جداریه نشان میدهد که بیشترین شکل بینامتنی در این قصیده به شکل تناص ادبی است.
https://rl.shahed.ac.ir/article_521_90d8abf418fd31e8462f014c6fce2e8a.pdf
2017-09-23
55
66
محمود دوریش
جداریه
رابطه بینامتنی
تناص ادبی
علی
صیادانی
alisayadany@yahoo.com
1
استادیارگروه زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
رسول
بازیار
rasoolbazyaar@gmail.com
2
-دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه تهران
AUTHOR
. قرآن کریم، ترجمه آیت الله مکارم شیرازی.
1
2. آلن ،گراهام، (1380هـ). بینامتنیت، ترجمه : پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
2
3. آیینهوند، صادق، (1385هـ)،«دراسة مقارنه فی أساطیر الخصب»، مجله علوم الانسانیه، جامعه اعداد المدرسین.
3
4. ابراهیم مغربی، فاروق، (2003م)، «التشکیلات الأسطوریه فی جداریة محمود درویش»، مجله جامعه تشرین للدراسات.
4
5. احمد القضاة، محمد ،(2009هـ)، «الظواهر الاسلوبیه فی جداریه محمود درویش»، مجله جامعه الشارقه للعلوم الانسانیه و الاجتماعیه، جلدـ6، شماره ـ 2.
5
6. امرؤالقیس، (1424ه/2004م)، دیوان، شرح:حمدوطمّاس، چاپدوم، بیروت – لبنان، دارالمعرفه.
6
7. باستید، روژو، (1375هـ)، دانش اساطیر، ترجمه: جمال ستاری، تهران: انتشارات توس.
7
8. بهار، مهرداد (1377هـ) از اسطوره تا تاریخ، تهران، نشر مرکز.
8
9. درویش، محمود، (2001م)، جداریه محمود درویش، بیروت، ریاض الریّس للکتب و النشر.
9
10. رشید الدرة، عباس، (2007م)، «سؤال الهویه و هویه السؤال بین جلجامش و درویش»، مجلة فضاءات.
10
11. سپهر، همایون، (1386هـ)، «بررسی اساطیر در دیوان حافظ»، مجله فرهنگ مردم ایران، شماره 10 .
11
12. ستاری، جلال، (1378هـ)، جهان اسطوره شناسی، تهران: نشر مرکز.
12
13. شکلوفسکی، ویکتور، (1380هـ)، هنر به مثابه فن، ترجمه: هادی ساسانی: ساختگرایی، پسا ساخت گرایی و مطالعات ادبی ، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
13
14. الشنیئی، ایمان، (2003م)، «التناص؛ النشأه و المفهوم»، مجله افق:www.ofouq.com .
14
15. الشیخ، خلیل ، (2001م)، جداریه محمود درویش بین تحریر الذات و وعی التحررمنها، مجله نزوی.
15
16. صفوی، کورش،(1376هـ)، مناسبات بینامتنی، تهران : سازمان چاپ و انتشارات.
16
17. طرفة بن العبد، (1424هـ/2003م)، دیوان، شرح: حمدوطمّاس، چاپاوّل، بیروت – لبنان، دارالمعرفة.
17
18. عصفوی، جابر، (2007م)، «جدار الذات و جدار القضیه»، لندن: جریده الحیاه.
18
19. فریزر، جیمس، (1979م)، ادونیس أو تموز، ترجمه: جبرا ابراهیم جبرا، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
19
20. کایوا، روژو، (1379هـ)، جهان اسطوره شناسی، ترجمه :جمال ستاری، تهران، نشر مرکز.
20
21. میرزایی، فرامرز، (1388هـ)، «روابط بینامتنی قرآن با اشعار احمد مطر»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان ، شماره 25.
21
22. . نامورمطلق، بهمن، (1385هـ)، «پیرامتنیت یا متنهای ماهوارهای»، مقالات دومین هم اندیشی نشانهشناسی هنر، به اهتمام دکتر حمید رضا شعیری، تهران، انتشارات فرهنگستان هنر.
22
23. نامور مطلق، بهمن، (1386هـ)، «ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متنها»، پژوهش نامه علوم انسانی، شماره 56.
23
24. یاحقی، محمد جعفر، (1369هـ)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
24
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی جلوههای آزادی در شعر حلمی سالم
در دورهی معاصر و از نیمهی دوّم قرن بیستم، پس از دگرگونیهای اجتماعی- سیاسی، شعر معاصر عرب دارای رسالتی خاص گردید و در جهت آگاهی مردم و جامعه برای دستیابی به آزادی و عدالت اجتماعی به کار رفت. مصر به عنوان اوّلین سرزمینی که جریان نهضت در آن صورت گرفت، مهد شاعران و ادیبانی است که از این دگرگونیهای تازه، متأثر گشتهاند. از جمله شاعرانی که در این وادی هنرمندانه گام نهادهاند؛ حلمی سالم است. وی شاعری متعهّد است که نسبت به مشکلات جامعه و مردم احساس مسئولیّت کرده است و شعرش بازتاب افکار و عقاید انساندوستانهی اوست. این پژوهش با رهیافتی توصیفی- تحلیلی، به بررسی جلوههای آزادی در شعر حلمی سالم میپردازد که به دو صورت در شعر وی نمایان شده است: آزادی وطن و آزادی بیان که گسترهی آنها علاوه بر مصر، لبنان، فلسطین، عراق و ... را شامل میشود. یافتههای تحقیق نشان میدهد که اسلوب شاعر در اینگونه اشعارش نمادگونه است؛ امّا گاهی در همین راستا، عنان سخن از کف داده و با زبانی بیپروا و آتشین، مستقیماً به مخالفت با ظالمان و شیطانصفتان پرداخته است. همچنین شاعر در مسئلهی آزادی بیان جنبهی افراطی در پیشگرفته و از مدافعان تندروی آزادی شده است؛ تا جایی که این جنبه برای وی بالاتر از همه چیز بوده و دغدغهی اصلی او گشته است.
https://rl.shahed.ac.ir/article_520_bffea2c26e4a39de55ba6f17a2e35133.pdf
2017-09-23
67
82
آزادی
شعر معاصر عرب
مصر
حلمی سالم
مینا
پیرزادنیا
pirzadnia@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه ایلام
LEAD_AUTHOR
زهره
نورمحمد نهال
z.n.mohammadi1392@gmail.com
2
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه ایلام
AUTHOR
- استوارت میل، جان، (1358)، «رساله درباره آزادی»، مترجم: جواد شیخ الاسلامی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
1
2- الیوت، تی. اس، (1383)، «سرزمین بیحاصل»، ترجمه و شرح: جواد علافچی، تهران: نیلوفر.
2
3- بشیریّه، حسین، (1379)، «لیبرالیسم و محافظهکاری»، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
3
4- زرشناس، شهریار، (1387)، «دربارهی دموکراسی»، چاپ اوّل، تهران: کتاب صبح.
4
5- سنگری، محمّدرضا، (1377)، «ادبیّات پایداری (مقاومت)، نامهی پژوهش (ویژهی دفاع مقدّس)»، چاپ اوّل، تهران: مرکز پژوهشهای بنیادی.
5
6- شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1380)، «شعر معاصر عرب»، چاپ اوّل (ویرایش دوّم)، تهران: انتشارات سخن.
6
7- قیّم، عبدالنبی، (1385)، «فرهنگ معاصر عربی _ فارسی»، چاپ پنجم، تهران: فرهنگ معاصر.
7
8- هلد، دیوید، (1384)، «مدلهای دموکراسی»، مترجم: عباس مخبر، تهران: روشنفکران و مطالعات زنان.
8
منابع عربی
9
1- أبوعوف، عبدالرحمن، (1997)، «مراجعات فی الأدب المصری المعاصر»، بدون مکان: الهیئة المصریة العامّة للکتّاب.
10
2- سالم، حلمی، (2003)، «أحزان حمورابی»، قاهرة: مرکز القاهرة لدراسات حقوق الإنسان (سلسلة: حقوق الإنسان فی الحقوق و الآداب).
11
3- -------،(2012)، «النسخة الکاملة: اشعار»، الطبعة الأولی، قاهرة: دار الفکر العربی للدراسات و النشر و التوزیع.
12
مقالات فارسی
13
1- احمدی چناری، علی اکبر، (1392)، «بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در چکامهی سرزمین ویران الیوت و اشعار سیّاب بر مبنای نظریهی کهن الگوها»، مجلهی زبان و ادبیات عربی (مجلهی ادبیات و علوم انسانی سابق) (علمی- پژوهشی)، شمارهی هشتم، صص 28-1.
14
مقالات عربی
15
1- سالم، حلمی، (1989)، «ثلاثیة المصری»، أدب و نقد، العدد 53، صص 100 -108.
16
2- -------،(1992)، «حول: الشعر و الحریّة (الجماعات النقدیة المتطرفة)»، الفصول، العدد43، صص 98 -102.
17
پایاننامهها
18
1- عادل إسماعیل عبدالقادر، شیماء، (2000)، «الخصائص الأسلوبیة فی شعر حلمی سالم»، رسالة ماجستیر، جامعة عین الشمس، کلیّة الآداب- قسم اللغة العربیّة.
19
سایتها
20
1-Http://hassanbalam.ibda3.org/t9074-topic
21
حلمی سالم، (کتبت هذه القصائد بین باریس و مرسیلیا و القاهرة بین عامی 2001 و 2003م، «دیوان الغرام المسلّح»، نوسا البحر: فوضی الحواس (منتدیات ثقافیة): مرتفعات أو سوناتا الکلام.
22
2-Http://HelmySalem.3abber.com/archive/201303
23
حلمی سالم، (الشاعر المصری الراحل)، (3 مارس 2013) 2- راندا رشدی، (28یولیو 2012)، «الکفراوی: غیاب حلمی سالم هو غیاب للقیم الجمیلة ».
24
3-مهرجانات- ندوة کویت www.jehat.com/jehaat/ar
25
4-Http://fa.wikipedia.org /wikiویکیپدیا: رفعت سلام/ حلمی سالم/ کفافیس
26
5- Http://www.dalilalkitab.net/index.php?id=520
27
حلمی سالم ... حیاة من الشعر، و انتصر المرض حیث فشل المتأسلمون، جریدة الأخبار، لبنان، أدب و فنون، العدد 1770، الاثنین، 30 تموز2012م
28
6- Http://www.al-ahaly.com
29
صلاح عبادة، حلمی سالم الحداثی الملتزم، 23 یولیو2013م.
30
7- www.seeeen.net حلمی سالم، دیوان تحیّات الحجر الکریم، 2001-2000م.
31
8- Http://www.jehat.com/Jehaat/ar/Sha3er/helmi29-7-2012.htm
32
1-سمیرة سلیمان، رفقاء الشاعر حلمی سالم یتذکرون أیامهم الأخیرة معه.
33
2-سارة عبد المحسن، أصدقاء سالم یصفونه بالمبدع الملتزم و یؤکدون: رحیله صدمة لنا و خسارة لمصر، السبت، 28 یولیو2012م.
34
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده لاتین کلی
https://rl.shahed.ac.ir/article_1079_699d3367b39dd2544a0a6b0dd70b7273.pdf
2017-09-23
1
6