تحلیل مفهوم مبارزه با سلطه در شعر محمدکاظم کاظمی و عبدالقهارعاصی شاعران پایداری افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور ،ایران

چکیده

استعمارستیزی و مبارزه با سلطه‌گری یکی از مضامین مهم ادبیات جهان و نیز یکی از گفتمان‌های اصلی سیاسی معاصر است. متفکران جوامع تحت سلطه به‌عنوان قربانیان این پدیده‌ شوم، ضمن درک ضرورت دفاع از هویت انسانی، ملی و دینی خود، با ابزار مختلف به مقابله با آن پرداخته‌اند. شعر از مؤثرترین ابزارهای این مبارزه بوده است. این پژوهش ضمن تشریح مبارزه با سلطه و بررسی این موضوع در آثار محمدکاظم کاظمی و عبدالقهار عاصی به‌عنوان یکی از اصولی‌ترین بن‌مایه‌های اعتراضی این دو شاعر و در پاسخ به این سؤال که موضع این شاعران در مبارزه با  استعمار  چیست؟ به روش توصیفی– تحلیلی به این نتیجه رسیده است که این دو شاعر با تکیه بر ابژه‌ آگاهی تلاش کرده‌اند که مرزهای فرهنگی جامعه‌ی اسلامی را با استعمار و سلطه تعریف و تفکیک کرده، با نگاهی فرا جغرافیایی، امت اسلامی را به مبارزه‌ همه‌جانبه برای تحقق صلح و تشکیل امت واحده فرابخوانند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Concept of Anti-colonialism in the poetry of Mohammad Kazem Kazemi and Abdul Qahar Asi, Afghan Resistance Poets

نویسندگان [English]

  • Seyyed Asghar Musavi 1
  • Akbar Shabani 2
  • Batool Fakhreslam 2
  • Parvindokht Mashhoor 3
1 PhD Candidate of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Neyshabur Branch
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Neyshabur Branch
3 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Neyshabur Branch
چکیده [English]

Anti-colonialism and the struggle against domination are one of the major themes of world literature and one of the major contemporary political discourses. Thinkers of colonized societies as victims of this ominous phenomenon, while understanding the necessity of defending their human, national and religious identity, have confronted it in various ways. Poetry has been one of the most effective tools of this struggle. This research, taking into account the discourse on the struggle against domination and examining this issue in the works of Mohammad Kazem Kazemi and Qahar Asi, investigates the most prominent elements of protest in the writings of these two poets and tries to answer the question of what the position of these poets is in the struggle against domination. Using descriptive-analytical method, this research has come to the conclusion that these poets relied on consciousness raising to define and distinguish the cultural boundaries of the Islamic society from colonialism and domination, and with a trans-geographical outlook, to invite the Islamic community to fight comprehensively for the realization of peace and the formation of Ummah.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kazemi
  • Qahar Asi
  • domination
  • consciousness
  • struggle
 
۱.   قرآن کریم.
۲.   احمدی، مائده.( 1394). تحلیل نشانه‌ها براساس نظریات هنجارگریزی معنایی لیچ در شعر محمدکاظم کاظمی و قیصر امین‌پور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. 
۳.   ادیب زاده، مجید. (1387). زبان، گفتمان و سیاست خارجی. تهران: اختران.
۴.   اقبال لاهوری، محمد. (1366). اشعار فارسی اقبال لاهوری، چاپ سوم. تهران: جاویدان.
۵.   اکبری مفاخر، صفدر. (1383). آرش کمانگیر؛ مژده‌آور باران. دانشکده‌ ادبیات و علوم انسانی مشهد. شماره‌ی 147. صص: 63-90.
۶.   اکبری، حسین. (1396). تقابل گفتمان مقاومت و گفتمان نظام سلطه. جلد اول. تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
۷.   اکبری، مرتضی؛ رضایی، فریدون. (1393). واکاوی بازدارنده‌های امت واحده اسلامی در اندیشه‌ امام خمینی (ره). نظریه‌ی اجتماعی متفکران مسلمان، سال چهارم، شماره 2، صص 253-257.
۸.   بابی، سعید (1379). هراس بنیادین: اروپا مداری و ظهور اسلام‌گرایی. ترجمه‌: موسی‌عنبری و غلامرضا جمشیدی‌ها. تهران: دانشگاه تهران
۹.   براهنی، رضا. (1380). طلا در مس، چاپ دوم. تهران: زریاب.
۱۰. برتنز، یوهانس ویلم. (1382). نظریه‌ ادبی. ترجمه: فروزان سجودی. تهران: آهنگ دیگر
۱۱. بقایی، محمدحسین.( ۱۳۹۷). بررسی انواع هنجارگریزی در دیوان خلیل‌الله خلیلی. اولین کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در مطالعات زبان و ادبیات.
۱۲. جانی،  زینب.( 1394). بررسی و مقایسة مؤلفه‌های پایداری در شعر قیصر امین پور و قهار عاصی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.  دانشگاه لرستان، دانشکده زبان و ادبیات فارسی.
۱۳. چهرقانی، رضا. (1396). ادبیات پایداری در ایران، بازشناسی مؤلفه‌ها، فرصت‌ها و چالش‌ها، ادبیات پارسی معاصر. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره دوم، صص 1-33.
۱۴. حسین‌زاده، محمد‌علی. (1384). نظریه‌ گفتمان و تحلیل سیاسی. فصلنامه علوم سیاسی‌. دانشگاه باقر العلوم(ع)، شماره 28، صص 181-212.
۱۵. حقیقی مقدم، اصغر. (1392). تحلیل عناصر مفهومی گفتمان بیداری اسلامی در کلام مقام معظم رهبری از منظر تحلیل گفتمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده‌ ادبیات‌ و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
۱۶. داوودی، علی‌اصغر. (1389). نظریه گفتمان و علوم سیاسی. فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره 8. صص 51-74.
۱۷. سارتر، ژان‌پل. (1388). ادبیات چیست؟‌ چاپ هشتم. ترجمه‌: ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی. تهران: نیلوفر.
۱۸. شوالیه، ژان؛ گربران، آلن. (1384). فرهنگ نمادها، جلد 2. تهران: جیحون.
۱۹. عاصی، عبدالقهار. (1392). کلیات قهار عاصی. مشهد: بدخشان.
۲۰. عضدانلو، حمید. (1375). درآمدی بر گفتمان یا گفتمانی درباره‌ی گفتمان. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 103 و 104، صص 47-52.
۲۱. طغیانی،  اسحاق  و فایز، محمدطاهر.( 1397). تبلور آزادی در اشعار قهار عاصی. ادبیات پایداری، ش 19، صص157-176.
۲۲. قادری کنگاوری، روح‌الله؛ روحی، نبی‌الله. (1392). تأثیر بیداری اسلامی بر ماهیت و کارکرد نظام سلطه. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال شانزدهم، شماره 60، صص 49-84.
۲۳. کاظمی، محمدکاظم. (1388). کفران، چاپ دوم. تهران: تکا (توسعه‌ کتاب ایران).
۲۴. ------------------(1392). شمشیر و جغرافیا. مشهد: سپیده باوران.
۲۵. ------------------ (1391). پیاده آمده بودم، چاپ چهارم. تهران: سوره مهر.
۲۶. ------------------ (1382). ازکهن بوم و بر تا امت واحده. شعر. شماره 34. صص 15-19.
۲۷. کرمی  محمدحسین و نصیراحمد آرین فقیری.(1394). بررسی و تحلیل جلوه‌های مقاومت و پایداری در شعر عبدالقهار عاصی شاعر معاصر افغانستان. ادبیات پایداری، ش 12، صص241-260.
۲۸. مجدی نسب، عزت‌الله. (۱۳۷۴). حق وتو امتیاز یا عامل سلطه. مجله حقوقی دادگستری، شماره ۱۳ و ۱۴، صص 167-180.
۲۹. ﻣﻮﺳﻮﯼ ﺟﺸﻨﯽ، ﺳﯿﺪ ﺻﺪﺭﺍﻟﺪﯾﻦ. (1392). ﻏﯿﺮﯾﺖ ﺳﺎﺯﯼ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﯿﻨﯽ(ره). ﭘﮋﻭﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺘﯿﻦ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 60، صص 145-156.
۳۰. ولک، رنه؛ وارن، اوستین. (1382). نظریه‌ ادبیات. چاپ دوم. ترجمه: ضیا موحد و پرویز مهاجر. تهران: علمی فرهنگی.
۳۱. یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوییز، (1391). نظریه و روش در تحلیلگفتمان، ترجمه: هادی جلیلی. تهران: نی.