بررسی تأثیر مؤلفه‌های پایداری ادبیات شفاهی استان خوزستان بر شعر متعهد و ملتزم دفاع مقدس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

چکیده

  در راستای تاریخ ادبیات پایداری و مقاومت ایران، شعر متعهد و ملتزم در هشت سال دفاع مقدس، شکل گرفته است. مضامین موجود در این شعر، بیان‌گر گونه‌ای از ادبیات شفاهی خاص استان خوزستان است که سالیان سال در آواها و نواهای مردم محلی نهفته و نماد مقاومت و پایداری مردم این خطه در دوران‌های مختلف بوده است. در این پژوهش که به دو روش توصیفی- تحلیلی و میدانی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه حضوری با راویان دفاع مقدس و گویش‌وران کهنسال شکل گرفته­است، تأثیر ادبیات شفاهی این خطه بر شعر پایداری و مقاومت هشت سال دفاع مقدس بررسی شده است. یافته‌های این پژوهش که از طریق فیش‌برداری، نقد و تحلیل داده­های مکتوب و ارائه مستندات شفاهی جمع‌آوری شده است، بیان‌گر پیشینه‌ غنی ادبیات شفاهی استان است. نتایج حاصل از این پژوهش دربردارندۀ برداشت‌های روشنی ازجمله هویت و استقلال نهفته در این گونۀ ادبی و تأثیراتش بر شعر متعهد و ملتزم دفاع مقدس است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Effect of Resistance Components of Oral Literature in Khuzestan Province on Committed Poetry of the Sacred Defense

نویسندگان [English]

  • Monireh Rezazadeh Kavari 1
  • Sima Mansoori 2
  • Masoud Pakdel 2
  • Mansoureh Tadayyoni 2
1 PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.
چکیده [English]

It is in line with the history of Iranian literature of stability and resistance that committed poetry is formed in the eight years of the Holy Defense. The themes of this poem express a kind of oral literature specific to Khuzestan province that has been hidden in the voices of local people for many years and has been a symbol of resistance and stability of the people of this region in different eras. In this research, which has been formed in two descriptive-analytical and field methods, through library methods and face-to-face interviews with narrators of sacred defense and old speakers, the effect of oral literature of this region on the poetry of stability and resistance of eight years of the Sacred Defense has been investigated. The findings of this study, which were collected through phishing, critique and analysis of written data and presentation of oral documents, indicate the rich history of oral literature in the province. The results of this study contain clear insights such as the identity and independence of this literary genre and its effects on committed poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance
  • oral literature
  • Khuzestan
  • committed poetry
  • Sacred Defense

ابن فارس، احمد. (1404). معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.

افضلی، علی. عباسی منتظری، لیلی. (1391). «ساختار و قالب شعر محلی عربی خوزستان». فصلنامه ادبیات و زبان‌‌های محلی ایران زمین. دانشکاه آزاد اسلامی یاسوج. دوره 2، شماره 1، صص 18-1.

باران پور، آرش. (1376). بعد از باران. به کوشش عبدالرحیم سعیدی‌راد. تهران: مؤسسه انتشارات سوره.

بصیری، محمّدصادق. (1387). «طرح و توضیح چند سؤال درباره‌ مبانی ادبیّات پایداری»، مجموعه مقالات نامه پایداری، به اهتمام احمد امیری خراسانی. تهران: نشر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، صص89-97.

بهار، محمدتقی‌. (١٣۵١). بهار و ادب‌ فارسی‌. به‌ کوشش‌ محمّد گلبن. تهران‌.

جعفری خسروآبادی، نصرالله. (1396). تأملی بر مفهوم  تعهد و التزام در فقه امامیه و حقوق ایران. مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره نهم، شماره سوم، صص 96-75.

چهرقانی، رضا. (1396). ادبیات پایداری در ایران بازشناسی مؤلفه‌ها فرصت‌ها و چالش‌ها، مجلۀ ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. دورۀ 7، شمارۀ 2، صص 1- 33.

حبیبی، ابوالقاسم. (1393). خوزستان در جنگ ایران و عراق. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.

دهقان، احمد.  (1386). خاک و خاطره. تهران: نشر صریر.

دهنوی، حسین. (1387).  نسیم مهر، چاپ دوم. قم: انتشارات خادم الرضا (ع).

دیچز، دیوید. (1378). شیوه‌های نقد ادبی. ترجمه محمدتقی صدیقیانی و غلامحسین یوسفی، چاپ ششم. تهران: علمی.

ذوالفقاری، حسن؛ احمدی، لیلا. (1388). گونه‌شناسی بومی سرودهای ایران. ادب پژوهی. دانشگاه تربیت مدرس، دوره دوم، شماره 7 و 8 . صص 143-170.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412 ). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: الدار الشامیه.

رحیمیان، افسانه. (1388). تأملی بر شعر و شاعری در دوره دفاع مقدس. فصلنامه خط اول، سال سوم، شماره 11، صص 83- 96.

رستگار، مهدی. (1376). نوآمدگان شعر انقلاب اسلامی. مجموعه مقالات سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی. تهران: سمت.

زرین کوب، عبدالحسین. (1357). ارسطو و فن شعر. تهران: امیرکبیر.

ساکی، بهمن. (1388). از حنجره کارون (مجموعه شعر دفاع مقدس). تهران: نیلوفران.

سجادی، عیسی. (1393). فرهنگ منظوم شوشتری شرح واژه‌های شوشتری به شعر. اهواز: معتبر.

صرفی، محمدرضا؛ هاشمی، سیدرضا. (1389). «دفاع مقدس، تعهد و تحول در شعر قیصر امین‌پور». مجلۀ ادبیات پایداری، دانشکده علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. دورۀ 2، شمارۀ 4، صص 346-324.

طباطبایی، محمدحسین. (1378). ترجمه تفسیر المیزان. قم: انتشارات اسلامی وابسطه به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

فرشیدورد، خسرو. (1392). دستور مختصر تاریخی زبان فارسی، بی‌جا: خاشع.

فیومی، احمد. (1414). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: مؤسسه دارالهجره.

القاسم، سمیح. (1993). الاعمال الکامله، بیروت: دارسعاد الصباح.

گیلانی، اشرف‌الدین. (1357). کلمات سید اشرف‌الدین گیلانی. تهران: نگاه.

لک، منوچهر. (1384). هویت ملی در شعر دفاع مقدس. مطالعات ملی،  شماره 22، صص 111- 132.

--------. (1384)، ایران زمین در شعر فارسی، تهران: مؤسسه مطالعات شامل.

محقق، جواد. ( 1378). شکفتن در آتش. تهران: هنر رسانه‌ای اردیبهشت.

محمّدی روزبهانی، محبوبه. (1389). قسم به نخل، قسم به زیتون، بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدّس.

میرصادقی، میمنت. (1379). واژه‌نامه‌ هنر داستان‌نویسی. تهران: نشر مهناز.

ناتل‌ خانلری‌، پرویز. (1369‌) وزن‌ شعر فارسی. تهران: توس.