سیمای جمیله بوحیرد؛ بانوی انقلابی و مجاهد الجزائری در شعر معاصر عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی

چکیده

کشور الجزائر، مدت‌ها در استعمار فرانسه بود که با مقاومت و مجاهدت مردان و زنان توانست از سلطه استعمارگران رهایی یابد. زنان مبارز در عرصۀ انقلاب الجزائر نقش بسزایی داشتند. از جملۀ این زنان، می‌توان به «جمیله بوحیرد» (1935م/1353ق) اشاره کرد که آوازۀ این زن مجاهد در سراسر کشورهای عرب طنین انداز شده است؛ نه تنها شعرای الجزائری، بلکه برخی از شاعران در سرزمین‌های عربی (عراق، سوریه، مصر، سودان، فلسطین و عربستان) با ظرافت و زیبایی خاصی به ستایش او پرداخته‌اند. در این پژوهش، تصویر شخصیّت و مجاهدت‌های این زن مبارز در شعر برخی از شاعران معاصر عربی از جمله: بدر شاکر السیاب، نازک الملائکه، نزار قبانی، أحمد عبدالمعطی حجازی، راشد حسین، محمد فیتوری و حسن عبدالله القرشی مورد بررسی قرار­گرفته است. یافته‌های پژوهش، بیانگر این است که شاعران عرب با تصویرکشیدن مجاهدت‌های وی در برابر دشمن توانسته‌اند از ایشان به‌عنوان الگویی برای گسترش بینش سیاسی و انقلابی در سرزمین‌های عرب بهره ببرند.  
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representation of Djamila Bouhired, the Algerian Revolutionary Female Warrior, in Modern Arabic Poetry

نویسندگان [English]

  • Touraj Zeinivand 1
  • Atfhe Pourshams 2
1 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Razi University
2 M.A. in Arabic Language and Literature, Razi University
چکیده [English]

Algeria had long been a French colony and could achieve decolonization through resistance and struggles of its men and women. Female warriors played a prominent role in the Algerian Revolution. Among these women, one can refer to Djamila Bouhired (1935 AD) whose reputation has been heard across the Arab countries. She has been delicately and strikingly praised by not only Algerian poets, but also other poets in the Arabic world (Iraq, Syria, Egypt, Sudan, Palestine and Saudi Arabia). In this study, the character and struggles of this female warrior are investigated in the poems of some modern Arab poets, including Badr Shakir al-Sayyab, Ahmed Abdel Muti Hijazi, Nazik al-Malaika, Nizar Qabbani, Rashid Hussein, Hassan Abdullah Qureshi, and Mohammed El Fitory. Findings show that the selected Arab poets, by depicting Bouhired’s struggles against the enemy, could turn her into a model for the spread of political and revolutionary insight in the Arab world.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • resistance literature
  • Algeria
  • revolutionary women
  • Djamila Bouhired
  • modern Arabic poetry
.   آذرنوش،آذرتاش.(1379). فرهنگ معاصر عربی- فارسی. چاپ دوازدهم. تهران: نشر نی.
۲.   اسوار، موسی .(1381). پیشگامان شعر امروز عرب(از سرود باران تا مزامیر گل سرخ). تهران: انتشارات سخن.
۳.   بلاطه، عیسی.(1971م). بدر شاکر السیاب، حیاته و شعره. طبعة الاولی. بیروت: دارالنهار.
۴.   بیدج، موسی.(1380). سمفونی پنجم جنوب. تهران: پالیزان.
۵.   جحا، میشال.(1999م).اعلام الشعر العربی الحدیث من أحمد شوقی إلی محمود درویش. الطبعة الاولی. بیروت: دارالعودة.
۶.   الحجازی، احمد عبدالمعطی.(بی تا). دیوان عبدالمعطی­الحجازی.مصر: دار سعاد الصباح.
۷.   حیدری، رسول.(1390). رویکرد­های شعر معاصر عرب. فصلنامه دُرّ دَری (ادبیات غنایی، عرفانی). دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد. سال اول. شماره اول. صص 61-81.
۸.   خمار ، محمد بلقاسم.(2000م). حوار مع الذات. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
۹.   دوغان، احمد.(1996م). فی الادب الجزائری الحدیث. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
۱۰. راشد، حسین.(1999م). دیوان راشد ­حسین. مقدمة الدیوان: عزالدین المناصرة. الطبعة الاولی. بیروت: دارالعودة.
۱۱. رخشنده نیا، سیده اکرم؛ نعمت قزوینی، معصومه.(1393). تحلیل مقایسه­ای اشعار نازک الملائکه و فروغ فرخزاد از منظر نقد اجتماعی، پژوهش نامه زنان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال پنجم. شماره اول. صص41-58.
۱۲. رسول نیا، امیرحسین؛آقاجانی، مریم.(1392). مبارزه و پایداری در شعر بدر شاکر السیاب. نشریه ادبیات پایداری. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال چهارم. شماره هشتم. صص 51-72.
۱۳. زینی­وند، تورج.(1393). درآمدی تحلیلی بر نماد­های پایداری در شعر راشد حسین، نشریه ادبیات پایداری. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال ششم. شماره دهم. صص187-205.
۱۴. السیاب، بدر شاکر.(لا تا). دیوان بدر شاکر السیاب. ج 1. بیروت: دارالعوده.
۱۵. شامی، یحیی.(1999م). موسوعة شعراءالعرب. مجلد الثالث. طبعة الاولی. بیروت: دارالفکر العربی.
۱۶. شرف، عبدالعزیز.(1991م). المقاومه فی الادب الجزائری الحدیث. بیروت: دارالجیل.
۱۷. العطیه، جلیل (1994م). اعلام الادب فی العراق الحدیث. جزء2. عراق: دارالحکمه.
۱۸. الفیتوری، محمد.(1972م). دیوان. بیروت: دارالعوده.
۱۹. قادری، فاطمه.(1389). سیری درتحول ادبیات معاصرالجزائر(1925-1975م). یزد: دانشگاه یزد.
۲۰. قبانی، نزار.(1957م). دیوان نزار قبانی. بیروت: دارالعودة.
۲۱. ــــــــــــ. (1364). شعر زن و انقلاب ترجمۀ عبدالحسین فرزاد. تهران: چاپ­خانه سپهر.
۲۲. القرشی، حسن عبدالله.(1973م). دیوان حسن عبدالله القرشی . ج 2. بیروت: دارالعودة.
۲۳. الملائکه، نازک.(1997م). دیوان نازک الملائکۀ. ج 2. بیروت: دارالعودة.
۲۴. محسنی­نیا، ناصر.(1388). مبانی ادبیات مقاومت معاصر ایران و عرب. نشریه ادبیات پایداری. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال اول. شماره اول. صص143-158.
استناد به اینترنت
۲۵. www.wikipedia.org
۲۶. www.ganj.irandoc.ac.ir
۲۷. www.cloob.com
۲۸. www.esteghamat.com
۲۹. www.qodsna.com
۳۰. www.hayaa.ir
۳۱. www.blogfa.com
۳۲. www.insa.