بررسی تطبیقی رجز در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زبان وادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشیار گروه پژوهشی ادبیات دفاع مقدس، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

چکیده

رجز به‌عنوان تاکتیکِ جنگی، سخنانی است که از دیرباز در میدانِ مبارزه برای تضعیفِ دشمن و تقویتِ روحیه­ خود بیان می­شده است. از جمله موضوعات مشترک در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس رجز و رجزخوانی است که برجسته­ترین مشخصه آثار حماسی و قهرمانی محسوب می­شود. در این نوشتار به مطالعه­ تطبیقیِ موضوعِ رجز در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس پرداخته­ایم تا مشخّص شود که در چه جنبه­هایی با هم شباهت دارند و تفاوتِ آنها نیز به چه جنبه­هایی مربوط می­شود. برای این کار، چندین رجز مهّم و برجسته­ شاهنامه با رجزهای موجود در شعر شاعران شاخص دفاع مقدّس مطابقت داده شد. نتیجه­ پژوهش نشان می­دهد که شباهت بین رجزهای شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس تنها مربوط به اجزای تشکیل­دهنده و برخی کارکردهای کلّی است. در مقابل، تفاوت آنها ملموس­تر است که عمدتاً به محتوا و درون­مایه برمی­گردد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Rodomontade in Shahnameh and Holy Defense Poetry

نویسندگان [English]

  • Farhad Mohammadi 1
  • Mohammad reza Sangari 2
1 PhD in Persian Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University
2 Associate Professor of Research Center for Sacred Defense Literature, Defensive Science Research Center.
چکیده [English]

As a war tactic, rodomontade refers to expressions that have long been uttered in battlefields to weaken the enemy and increase the morale of comrades. Rodomontade, which is considered to be the most prominent feature of epic poems, is a common element in Shahnameh and Holy Defense poetry. The present study has comparatively studied the appearance of rodomontade in Shahnameh and Holy Defense poetry to investigate their similarities and differences. To this end, some prominent pieces of rodomontade have been extracted from Shahnameh and have been compared with those of prominent poets of Holy Defense poetry. The results of the research reveal that regarding rodomontade, similarities between Shahnameh and Holy Defense poetry are related to the constituents and some general functions, while the differences are more palpable and are predominantly related to content and theme.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rodomontade
  • war
  • Shahnameh
  • Holy Defense poetry

مراجع

.   احمدی، مسلم. (1389). راهبردها و فنون جنگ در شاهنامه. تهران: انتشارات دافوس.
۲.   حسینی، حسن. (1387). هم­صدا با حلق اسماعیل. چاپ چهارم. تهران: سوره مهر.
۳.   سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس (ج1). تهران:  پالیزان.
۴.   شیرشاهی، افسانه. (1390). شعر مقاومت و دفاع مقدّس. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
۵.   طغیانی، اسحاق؛ درمیانی، افسانه. (1394). مقاله مقایسه عناصر حماسی کهن با عناصر حماسی شعر دفاع مقدّس. فصلنامه مطالعات راهبری بسیج. سال هجدهم. شماره 68.
۶.   علائی، سعید. (1387). جریان­شناسی شعر انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
۷.   فلاح، غلامعلی. (1385). مقاله رجزخوانی در شاهنامه. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تهران. سال 14. شماره 54 و 55.
۸.   فردوسی، ابوالقاسم.(1389). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی­مطلق. چاپ سوم. تهران: مرکز دائره­المعارف بزرگ اسلامی.
۹.   قاسمی، حسن.(1384). صور خیال در شعر مقاومت. چاپ دوم. تهران: انتشارات فرهنگ­گستر.
۱۰.  قزوه، علیرضا.(1376). از نخلستان تا خیابان. چاپ چهارم. تهران:  انتشارات حوزه هنری.
۱۱. ..................... (1384). قطار اندیمشک. تهران: لوح زرین.
۱۲. کافی، غلامرضا.(1388). شرح منظومه­ ظهر. چاپ دوم. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.
۱۳. کاکایی، عبدالجبار.(1387). با سکوت حرف می­زنم. تهران: نشر علم.
۱۴. محدثی خراسانی، زهرا.(1388). شعر آیینی و تأثیر انقلاب اسلامی بر آن. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.
۱۵. موسوی­گرمارودی، علی.(1383). خواب ارغوانی. چاپ سوم. تهران: سوره مهر.
۱۶. هراتی، سلمان.(1390). مجموعه کامل اشعار. چاپ چهارم. تهران: دفتر شعر جوان.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار