تحلیل و تطبیق اصول مکتب رمانتیک "با تکیه بر آثار سیدحسن حسینی و جبران خلیل جبران"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه شاهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات پایداری، دانشگاه شاهد

چکیده

رمانتیک رویکرد ادبی است که خاستگاه اروپایی و غربی دارد، اما زمینه‌ها و عوامل گوناگونی باعث شکل‌گیری و گسترش آن، البته نه به معنی دقیق و اروپایی آن، در ادبیات ایران و عرب شده است. این زمینه‌ها و عواملی به‌طور حتم تحت تأثیر شرایط و عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی شرایط فکری و احساسی است که ادبیات یک جامعه را مستعد تغییر و تحول می‌سازد. سید حسن حسینی یکی از شاعران معاصرایران است که بخش عمده‌ای از اشعار خود را به عرصه ادبیات پایداری اختصاص داده و در اغلب اشعار وی اصول مکتب رمانتیسم با چاشنی تعهّد اجتماعی، آرمان‌گرایی و انتقادی حاکم است. جبران خلیل جبران از شعرای برجسته و مشهور مکتب رمانتیسم ادبیات معاصر عرب است که  در آثار غنایی‌ او جلوه‌های رومانتیسم نمود یافته ‌است. مقاله‌ حاضر به بررسی و تحلیل مکتب رمانتیک در آثار سید حسن حسینی و جبران خلیل جبران پرداخته است تا نشان ‌دهد که عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و گسترش رمانتیسم در شعر معاصر فارسی و عربی، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. تفاوت‌های آن‌ها معلول تفاوت‌های نسبی فرهنگی و اجتماعی است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and Comparison of the Principles of the Romantic School (In the Works of Seyyed Hassan Hosseini and Gibran Khalil Gibran)

نویسندگان [English]

  • Shahla Khalilollahi 1
  • Poran Tajabadi 2
1 . Associate Professor of Persian Language and Literature, Shahed University
2 MA Candidate of Persian Language and Literature, Shahed University
چکیده [English]

Romanticism is a literary movement that has European and Western origins, but there are various backgrounds and factors for its formation and expansion, though not in its exact European meaning, in Iranian and Arabic literature. These contexts and factors are inevitably influenced by cultural, social, political and even intellectual and emotional conditions that make the literature of a society prone to change. Seyyed Hassan Hosseini is an Iranian contemporary poet who has devoted most of his poems to the genre of resistance literature, and in most of his poems the principles of the school of Romanticism with a touch of social commitment, idealism and criticism prevail. Gibran Khalil Gibran is one of the most prominent poets of the school of Romanticism in contemporary Arabic literature, whose lyrical works reflect the manifestations of Romanticism. The present article examines the Romantic school in the works of Seyyed Hassan Hosseini and Gibran Khalil Gibran to show that the factors influencing the formation and spread of Romanticism in contemporary Persian and Arabic poetry have similarities and differences. The differences are due to the relatively cultural and social dissimilarities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Romanticism
  • Romantic principles
  • Seyyed Hassan Hosseini
  • Gibran Khalil Gibran
ارمغان، علی؛ شجری، رضا و فولادی، علیرضا.(1396).  بررسی برخی از ویژگی‌های رمانتیسم در شعرکودک و نوجوان جعفر ابراهیمی. پژوهش‌نامه ادب غنایی. سال پانزدهم. شماره بیست و هشتم. صص:31-48.
۲.   پورخالقی چترودی، مه‌‌دخت؛ ارمی اول، سیما.(1391). تحلیل الگویی نمودهای رمانتیسم در شعر سپهری(با تمرکز بر شعرصدای پای آب). نشریه پژوهش‌های ادبی و بلاغی. سال اول. شماره اول. صص:75-92.
۳.   ثروت،  منصور .(1382). مکتب رمانتیسم. پیک نور. سال اول. تابستان. شماره 2، صص:40-58.
۴.   حسینی، سید حسن.(1371). گنجشک و جبرئیل. تهران: نشر افق.
۵.   --------- (1381). گزیده شعر جنگ و دفاع مقدس. تهران: سوره مهر.
۶.   --------- (1385). در ملکوت سکوت. تهران: انجمن شاعران ایران.
۷.   --------- (1385). همصدا با حلق اسماعیل. چاپ دوم. تهران: سوره مهر.
۸.   --------- (1386). براده­ها. تهران: سوره مهر.
۹.   --------- (1386). سفرنامه گردباد. تهران: انجمن شاعران ایران.
۱۰. --------- (1387). گنجشک و جبرئیل. تهران: نشر افق.
۱۱. --------- (1387). نوش داروی طرح ژنریک. چاپ چهارم. تهران: سورة مهر.
۱۲. --------- (1388). از شرابه‌های روسری مادرم. تهران: انجمن شاعران ایران.
۱۳. --------- (1388). هم صدا با حلق اسماعیل. چاپ پنجم. تهران: سوره مهر.
۱۴. --------- (1392). سکانس کلمات. تهران: نشر نی.
۱۵. --------- (1393). فستیوال خنجر. به کوشـش اسماعیل‌امینی. تهران: سوره مهر.
۱۶. جعفری، روح الله.(1381). بررسی مکتب رمانتیسم در آثار جبران خلیل جبران.
۱۷. جعفری، مسعود.(1382). پیشگامان شعر رمانتیک فارسی. کتاب ماه ادبیات و فلسفه. دی ماه و بهمن. شماره هفتادوپنج و هفتادوشش. صص80-91.
۱۸. خاکپور، محمد؛ اکرمی، میرجلیل.(1389). رمانتیسم و مضامین آن در شعر معاصر فارسی. فصلنامه‌ علمی پژوهشی کاوش‌نامه. سال یازدهم، شماره بیست و یک. صص:225-248.
۱۹. خلیل جبران جبران.(1385). پیامبر و دیوانه. ترجمه نجف دریابندری. تهران: نشر کارنامه..
۲۰. --------- (1376). ماسه و کف. ترجمه نجمه موسوی. تهران: انتشارات جامی.
۲۱. --------- (1994). المجموعه الکامله لمولفات. بیروت: دارالجیل.
۲۲. خلیلی جهان‌تیغ، مریم؛ دلارامی، علی.(1389). برخی از معانی رمانتیستی در شعر نادرپور. پژوهش‌نامه ادب غنایی. سال هشتم. شماره چهاردهم. صص:27-52.
۲۳. خواجات، بهزاد.(1391). رمانتیسیسم ایرانی. تهران: انتشارات بامداد نو.
۲۴. داد، سیما .(1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: انتشارات مروارید.
۲۵. رفعت‌جو، حامد.(1384). بازتاب رمانتیسم در عرصه ادبیات منظوم.کتاب ماه ادبیات و فلسفه. اردیبهشت. شماره نودویک. صص68-75.
۲۶. سید حسینی، رضا.(1387). مکتب‌های ادبی. چاپ پانزدهم. تهران: انتشارات نگاه.
۲۷. شریفیان، مهدی؛ سلیمانی‌ایرانشاهی، اعظم.(1389). بن‌مایه‌های رمانتیکی شعر نیما. پژوهش‌نامه ادب غنایی. سال هشتم. شماره پانزدهم. صص53-74.
۲۸. شعبانلو، علیرضا.(1390). زمینه‌ها و نمودهای رمانتیسم در بخارای من ایل من. فصل‌نامه‌ متن پژوهشی ادبی. شماره پنجاه.صص37-52.
۲۹. شفیعی کدکنی، محمدرضا.(1393). شعر معاصر عرب. تهران: انتشارات سخن.
۳۰. عزیزی، ناهید.(1390). تأثیر مکتب ادبی رمانتیسم غرب بر ادبیات منظوم و منثور دوره مشروطه. فصل‌نامه­ اندیشه‌های ادبی، سال دوم از دوره جدید. شماره هفت. صص33-58.
۳۱. فتوحی، محمود.(1384). تصویر رمانتیک مبانی نظری، ماهیت و کارکرد. پژوهش‌های ادبی. شماره نه و ده. صص151-180.
۳۲. فروغی نیا، سعید.(1394). مقایسه‌ شعر احمد دحبور. سلمان هراتی و حسن حسینی در زمینه ادبیات پایداری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. مقطع دکترای تخصصی.
۳۳. فورست، لیلیـان.(1395). رمانتیسم(از مجموعه مکتب ها و اصـطلاح‌هـای ادبـی وهنری). ترجمه مسعود جعفری جزی. چاپ هفتم. تهران: نشر مرکز.
۳۴. فیروزی، علیرضا.(1387).پیامک‌های جبران خلیل جبران. سبزوار: نشر امیرمهر.
۳۵. معین­الدینی، فاطمه.(1391). جلوه‌های رمانتیسم در شعر مقاومت سید حسن حسینی. پژوهش‌نامه­ ادب غنایی. شماره 18. صص167-184.
۳۶. موسوی، سیده‌زهرا؛ فرزانه، فاطمه.(1397). تحلیل جایگاه تصویر رمانتیک در شعرهای دفاع مقدس سید حسن حسینی. فنون ادبی(علمی، پژوهشی). سال دهم. شماره 4. صص1-14.
۳۷. نعمتی، فاروق.(1391). در جستجوی ناکجا آباد(بررسی تطبیقی آرمان شهر در شعر جبران خلیل جبران و سهراب سپهری) دانشگاه پیام نور. گروه زبان و ادبیات عربی. صص151-172.
۳۸. هاوزر، آرنولد.(1361). تاریخ اجتماعی هنر، ترجمه امین مؤید. ج3. تهران: نشردنیای نو.