بازتاب نهضت جنگل در شعر اسماعیل دهقان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادبیات غنایی، دانشگاه شیراز

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز

چکیده

شعر پایداری هر تعریفی که داشته باشد، جان‌مایۀ خود را از جنبش‌های آزادی خواهانۀ مردمی دارد. نهضت سیاسی جنگل، به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، یکی از آن جنبش‌هاست که در اواخر قرن پیش، روی نموده است. این جنبش به دلیل بنیان مردمی و اهداف انسان دوستانه‌اش مورد ستایش اهل نظر و هنر قرار گرفته، به ساحت شعر راه یافته است. در این میان اسماعیل دهقان را، باید شاعر ویژه‌سرای این نهضت دانست که علاوه بر وابستگی سازمانی با نهضت جنگل، دلبستگی‌های عاطفی نمایانی نیز با آن داشته است. مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و با هدف نشان دادن جایگاه نهضت جنگل در نظرگاه اهل ادب، چگونگی بازتاب این جنبش را در شعر اسماعیل دهقان بررسی کرده است. حسب یافتۀ این پژوهش اصیل‌ترین و عمیق‌ترین مؤلفه‌های پایداری که منشور رفتاری نهضت جنگل به حساب می‌آیند، از طریق شعر اسماعیل دهقان قابل دریافت است. وانگهی او به‌عنوان دوستدار نهضت گاه توصیه‌ها و تحذیرهایی را به سران جنبش دارد، نظیر اینکه آن‌ها را به وحدت و همگرایی فرا می‌خواند و نسبت به حضور نفوذی‌ها هشدار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Manifestation of the Jungle Movement in the Poetry of Ismail Dehghan

نویسندگان [English]

  • Rahman Zare 1
  • Gholamreza Kafi 2
1 PhD Candidate of Persian Language and Literature, Shiraz University
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Shiraz University
چکیده [English]

Despite any definition resistance poetry might have, its theme is influenced by   popular freedom movements. The Jungle Movement of Guilan led by Mirza Kuchak Khan Jangali is one of such movements that began at the end of the 20th century. Due to its popular foundation and humanitarian goals, the Jungle Movement has been praised by critics and artists and also found its way into the realm of poetry. Ismail Dehghan should be known as the poet of the Jungle Movement who, in addition to having organizational affiliation with this movement, had obvious emotional attachment to it. Using descriptive analytical method and aiming at  representing the place of the Jungle Movement from the outlook of men of letters, the present article seeks to study the reflection of this movement in the poetry of Ismail Dehghan. Based on the findings of this study, the noblest and deepest components of resistance that are considered as the charter of the Jungle Movement is detectable in Ismail Dehghan’s poetry. Furthermore, as a devotee of the movement, he occasionally advices and warns leaders of movements, in particular he invites them to unity and integrity and warns them against infiltrators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jungle Movement
  • Ismail Dehghan
  • resistance poetry
  • Constitutional era
 
۱.   آرین‌پور، یحیی.( 1387). از صبا تا نیما. تهران: زوار.
۲.   بصیری، محمدصادق.( 1378). طرح و توضیح چند سؤال درباره مبانی ادبیات پایداری. نامه پایداری.( مجموعه مقالات اولین کنگره ادبیات پایداری دانشگاه کرمان): خرداد 1384).
۳.   بی‌نام.( 1363). سرود سبز سپیداران. رشت:  اداره کل ارشاد اسلامی گیلان.
۴.   جنگلی، میرزا اسماعیل.( 1357). قیام جنگل. یادداشت‌های میرزا اسماعیل جنگلی خواهرزادۀ میرزا کوچک‌خان با مقدمۀ اسماعیل رائین، چاپ دوم. تهران: انتشارات جاویدان.
۵.   دهقان، اسماعیل .(1330). دیوان اسماعیل دهقان. رشت: انتشارات زربافی.
۶.   سنگری، محمد رضا.( 1389). ادبیات دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
۷.   شکری، غالی.( 1366). ادب المقاومه. ترجمه: محمدحسین روحانی. تهران: نشر نو.
۸.   عنایت. ‌( بی‌تا). قهرمان جنگل. بی‌جا: انتشارات عارف.
۹.   عیسی نیا، رضا.( 1385).  امام و ادبیات پایداری. نشریه پژوهش نامه متین، ش30، صص121-144.
۱۰. فخرایی، ابراهیم.( 1357). سردار جنگل، چاپ نهم. تهران: انتشارات جاویدان.
۱۱. کافی، غلامرضا.( 1381). دستی برآتش. شیراز: نوید.
۱۲. مرادی، محمد.( 1393). ترانه‌های مسلسل. مرودشت: بوی باران: مؤسسه فرهنگی هنری فانوس‌نویسان.
۱۳. مرادی، محمد.(1395). دو کوچه تا نیما. درآمدی بر جریان‌شناسی شعر عصر مشروطه. شیراز: رخشید.
۱۴. موسوی، صفا.( 1358). تاریخ مکمل جنگل. رشت: حقیقت.
۱۵. میرزا نژاد موحد، هادی.( 1396).  روزنامه جنگل1335. رشت: انتشارات فرهنگ ایلیا.