تحلیل و مقایسة روابط زمانی دو داستان «پر عقاب» و «دیدگاه» از داستان‌های کوتاه ادبیات پایداری بر اساس نظریات ژنت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان.

چکیده

عنصر زمان از عناصر کاربردی هر روایت است که نمی‌توان بدون آن خلق جهان داستانی را متصور شد. همین امر موجب شده است مقولة زمان یکی از ارکان اساسی در بررسی روایت‌ها به شمار رفته و موردتوجه بسیاری از منتقدان ادبی قرار گیرد. از آنجا که به‌کارگیری این عنصر تأثیرات متفاوتی در تولید معنی، آگاهی مخاطب و پویایی قرائت متن دارد، دستیابی به شیوة به‌کارگیری عنصر زمان در متون روایی می‌تواند در خوانش بهتر متن و درک جایگاه واقعی اثر و خالق آن مؤثر باشد. ازجمله داستان‌هایی که قابلیت بررسی و محک خوردن از این دیدگاه را دارند تا جایگاه واقعی آثار و نویسندگان آن‌ها مشخص شود، داستان‌های ادبیات پایداری است. این پژوهش در پی آن است تا دو داستان «دیدگاه» از مجید قیصری و «پر عقاب» از حبیب احمدزاده را بر پایة الگوی زمانمندی «ژنت»، به شیوة توصیفی- تحلیلی، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و به این پرسش‌ها پاسخ دهد:
- نویسندگان برای کاربرد عنصر زمان در این داستان‌ها چه شگرد و شیوه‌ای را به کار برده‌اند؟
- این عنصر دارای چه کارکردهای ابزاری یا مفهومی است؟
حاصل این بررسی ضمن نشان دادن شیوه‌های به‌کارگیری عنصر زمان توسط نویسندگان، مشخص کرد که هرکدام از آن‌ها با شگردهای مختلف خود، سعی کرده‌اند این عنصر را برای غنی‌سازی بیشتر محتوا، تقویت و تکرار درون‌مایة اصلی داستان و نیز پیشبرد اهداف داستان‌پردازی به کار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and Comparison of Temporal Relations Between the Two Stories "Eagle" and "Perspective" from the Short Stories of Sustainability Literature

نویسنده [English]

  • Masoumeh Motamedniya
PhD in Persian language and literature, University of Kurdistan.
چکیده [English]

The element of time is one of the essential components of any narrative. Without it, the creation of a fictional world would be unimaginable. The use of this element has different effects on the production of meaning, the awareness of the audience, and the dynamics of reading the text. Achieving the method of using the element of time in narrative texts can be effective in enhancing the reading experience and understanding the true intention of the work and its creator. To ascertain the true position of literary works and their authors, it is essential to consider the narratives of sustainable literature. This research aims to analyze two stories, "Didgah" by Majid Qaysari and "Par Oqab" by Habib Ahmadzadeh, using the temporal model of "Genet" in a descriptive-analytical manner and address specific questions. - What method did the writers use to incorporate the element of time in these stories? - What instrumental or conceptual functions does this element serve?
The result of this study reveals how authors utilize the element of time in various ways. It was found that each author employed unique methods to enrich the content, reinforce the main theme of the story, and advance the storytelling objectives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Short Story of Sustainability Literature
  • Element of Time
  • Full of Eagles
  • Perspective

مراجع

  1. احمدزاده، حبیب. (1387). داستان‌های شهر جنگی، تهران: انتشارات سوره مهر.
  2. اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان، چاپ اول، اصفهان: فردا.
  3. بهنام‌فر، محمد و همکاران. (1393). «بررسی زمانمندی روایت در رمان سالمرگی بر اساس نظریّة ژرار ژنت»، متن پژوهی ادبی، دوره 18، شماره 60.

 

  1. پرینس، جرالد. (1391). روایت‌شناسی شکل و کارکرد روایت، ترجمة محمد شهبا، چاپ اول، تهران: مینوی خرد.
  2. تولان، مایکل جی. (1383). درآمدی نقّادانه ـ زبا‌ن‌شناختی بر روایت، ترجمۀ ابوالفضل حری، چ اول، تهران: انتشارات بنیاد سینمایی فارابی.
  3. جاهدجاه، عبّاس و رضایی، لیلا. (1390). «بررسی تداوم زمان در حکایت‌های فرعی کلیله‌ودمنه»، بوستان ادب، شمار 3.
  4. حری، ابوالفضل. (1387). «درآمدی بر رویکرد روایت شناختی به داستان روایی با نگاهی به رمان آیینه‌های دردار هوشنگ گلشیری»، نشریه علمی پژوهشی دانشگاه تبریز، شماره 20.
  5. رنجبر، محمود. (1391). نقد و تحلیل روایی- محتوایی داستان‌های کوتاه دفاع مقدس (59 تا 67)، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه گیلان.
  6. رنجبر و همکاران. (1390). «بررسی ساختاری عنصر زمان بر اساس نظریه ژرارد ژنت در نمونه‌ای از داستان کوتاه دفاع مقدس»، ادبیات پایداری، سال سوم، شماره 5 و 6.
  7. ریمون کنان، شلومیت. (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری، چاپ اول، تهران: نیلوفر.
  8. شیخ‌زاده، سمیه. (1392). «شناسایی جریان‌های ادبی داستان کوتاه دفاع مقدس در سه دهة اخیر، همراه با بررسی سبک و ساختار آثار شاخص هر دوره»، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه اصفهان.
  9. صمصام، حمید؛ گل‌پرور، ابراهیم. (1395). «تحلیل سبک داستان‌های کوتاه و برجسته دفاع مقدس دهه هشتاد با بررسی 31 داستان از شش مجموعه»، سبک‌شناسی نظم و نثر (بهار ادب)، دورة 9، شماره 2.
  10. طاهری، قدرت‌الله؛ پیغمبرزاده، لیلا سادات. (1388). «نقد روایت‌شناسانة ساعت پنج برای مردن دیر است، بر اساس نظریّة ژرار ژنت»، ادب‌پژوهی، شماره 7 و 8.
  11. فاضلی، فیروز، تقی‌نژاد، فاطمه. (1389). «روایت زمان در رمان از شیطان آموخت و سوزاند»، ادب‌پژوهی، دوره 4، شماره 12.
  12. قیصری، مجید. (1390). سه دختر گلفروش، چ ششم، تهران: انتشارات سوره مهر.
  13. کوپا، فاطمه و همکاران. (1391). «زمان روایی در رمان احتمالاً گم ‌شده‌ام بر اساس نظریه ژرار ژنت»، فصلنامه مطالعات داستانی، شماره 2.
  14. کوری، گریگوری. (1391). روایت‌ها و راوی‌ها، ترجمۀ محمّد شهبا، چ اول، تهران: انتشارات مینوی خرد.
  15. لوته، یاکوب. (1388). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمة امید نیک‌فرجام، چاپ دوم، تهران: مینوی خرد.
  16. نیک‌منش، مهدی؛ سلیمیان، سونا. (1389). «بررسی زمان روایت در نمایشنامه زنان مهتابی، مردان آفتابی»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، شماره 19.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار