تحلیل گفتمان غالب بر رمان «اللاز» اثر «طاهر وطار» بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی «نورمن فرکلاف»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

2 دانش‌آموخته زبان و ادبیات عربی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاداسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

«تحلیل گفتمان انتقادی» یکی از رویکردهای جدید در حوزه تحلیل گفتمان است که در تحلیل متون معاصر به‌ویژه رمان در جهت تبیین تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. رمان «اللاز» طاهروطار از جمله آثاری است که بررسی آن در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی میسر است. رمانی که سال‌های مبارزه، نبرد مسلّحانه انقلابیون الجزایر و ایستادگی در برابر نیروهای اشغالگر فرانسه را ترسیم می‌کند و از مسائل و اختلافات درونی انقلاب پرده برمی‌دارد. این پژوهش سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که مهم‌ترین موضوعات مطرح‌شده در این رمان بر اساس نظریه فرکلاف چیست. نتایج پژوهش حاضر که با روش توصیفی -تحلیلی نوشته شده حاکی از آن است که رمان «اللاز» در تناسب با الگوی تحلیلی گفتمان انتقادی فرکلاف، حاوی برآوردهایی است که عبارت‌اند از: نویسنده با زبانی ساده به دور از تکلّف و با کاربست زبان معیار و نیز از رهگذر صحنه‌پردازی دقیق برای درک عمیق درون‌مایه رمان توسط خواننده تلاش می‌کند. ایدئولوژی نویسنده انتقاد از افکار سست و سطحی‌نگری مردم است که در طرز تفکّر آن‌ها نسبت به قهرمان داستان و قتل انقلابی‌ها از جانب مبارزان دیگر نمود یافته است. تفکّر غالب بر رمان موردنظر همان مبارزه با استعمار است که اتّفاقات مختلف داستان حول این محور می‌چرخد و بافت موقعیتی آن نیز مربوط به دوره‌ی استعمار الجزایر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Dominant Discourse of the Novel "Al-laz" by Tahir Vatar (Based on Norman Farkloff's Critical Discourse Analysis Theory)

نویسندگان [English]

  • Katauon Fallahi 1
  • Sobhan Shafeian 2
1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
2 MA. in Arabic Language and literature, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
چکیده [English]

Critical discourse analysis is one of the newer approaches in discourse analysis that has recently been utilized in the examination of contemporary texts, particularly novels, to elucidate the political, cultural, and social advancements of society. Tahir Wattar's novel "Al-laz" is one of the works that can be studied in the context of critical discourse analysis. It depicts the years of struggle, armed revolution of Algerian revolutionaries, and resistance to the French occupying forces, revealing the inner divisions of the revolution. This research aims to answer the following questions: What are the most important topics in this novel according to the theory of Farkloff? The results show that the novel "Al-laz" aligns with Falklaw's critical discourse analytical model. The author employs simple language with standard vocabulary and provides precise visualizations to enhance the reader's understanding of the novel's theme. The author's ideology criticizes the reactionary and superficial thinking of the people, as evidenced by their perceptions of the story's hero and the killing of revolutionaries by other militants. The dominant theme in this novel is the struggle against colonialism, with the events and adventures of the story revolving around this central idea.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Discourse Analysis
  • Norman Ferklaf
  • Tahir vatar
  • Al-laz

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. آقاگل زاده، فردوس. (1385 ش). تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. آقاگل زاده، فردوس؛ غیاثیان، مریم‌السادات. (1386 ش). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی»، مجله زبان و زبان‌شناسی، سال سوم، شماره اول، پیاپی پنجم.
  4. ابن‌منظور، جمال‌الدین. (1992 م). لسان‌العرب، بیروت: دار إحیاء التّراث‌العربی.
  5. خضر، سعاد محمد. (1976 م). الأدب‌الجزائری‌المعاصر، بیروت: المکتبة‌العصریّة.
  6. دهنوی، محمود؛ خزلی، مسلم؛ سلیمی، علی. (1396). «کاوشی در معانی ثانوی و داده‌های درونی رمان زقاق‌المدق بر پایه گفتمان کاوی انتقادی فرکلاف» مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 42، صص 131-151.
  7. روشنفکر، کبری و همکاران. (1395).‌ «رویکرد واقع‌گرایانه تاریخی در رمان زلزال طاهروطار»، مجله جامعه‌شناختی تاریخی، دوره 8، ش 1.
  8. زوزو، نصیره. (2011).‌ «الشخصیات‌الثوریة فی روایة اللاز للطاهروطار» مجلة المخبر، ابحاث فی اللغه‌والادب الجزائری، جامعة محمدخضیر، العددالسابع.
  9. سرایی، حسن و همکاران. (پاییز 1378).‌ «روش کیفی در مطالعات اجتماعی با تأکید بر روش تحلیل گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، شماره 2، صص 83-105.
  10. سعد، سلمی محمود. (2000 م).‌ «الثورة‌الجزایریة فی روایات الطاهر وطار»، بیروت: مکتبةعین الجامعة.
  11. سلطانی، علی اصغر. (1384).‌ قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر نی.
  12. عباسی، نسرین؛ عبدی، صلاح‌الدین. (1391).‌ «بررسی رمان الصبارسحرخلیفه بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف» مجله نقد ادب معاصر عربی، سال دوم، ش 3.
  13. عبدی، صلاح‌الدین. (1391).‌ «رویکرد جامعه‌شناختی برآثار طاهروطار موردپژوهانه: رمان الزلزال بر اساس الگوی لوسیان گلدمن»، مجله لسان مبین، ش 7.
  14. فاتح، عبدالسّلام. (1999 م).‌ الحوار‌القصصی، تقنیاته و علاقاته‌السردیة، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات والنّشر.
  15. فرکلاف، نورمن. (1379 ش).‌ تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه: فاطمه شایسته پیران و دیگران، ویراستاران: محمد نبوی و مهران مهاجر، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
  16. کامبل، روبرت. (2010 م).‌ أعلام‌الأدب‌العربی‌المعاصر، بیروت: دار‌العلم للملایین.
  17. ماله، آلبر. (1340 ش).‌ تاریخ قرن نوزدهم و معاصر، ترجمه: حسین فرهودی، تهران: انتشارات ابن‌سینا.
  18. مرتاض، عبداﻟﻤﻠﻚ. (1991 م).‌ فی تقنیّات السّرد، الکویت: عالم المعرفة.
  19. ملاابراهیمی، عزت؛ آبیاری، محیا. (1395).‌ «تحلیل گفتمان انتقادی اشعار زینب حبش»، مجله زن در فرهنگ و هنر، دوره 8، ش 2.
  20. ملاحی، علی. (2011 م).‌ هکذا تکلّم الطاهر وطار، تلمسان: دار الثّقافة.
  21. نظری، علیرضا؛ پروینی، خلیل؛ روشنفکر، کبری؛ آقاگل‌زاده، فردوس. (1390).‌ «زبان‌شناسی متن و الگوی انسجام در آرای نحوی، بلاغی و نقدی عربی قدیم» مجله ادب عربی، شماره 3، صص 83-112.
  22. وطار، الطاهر. (2007 م).‌ اللاز، بیروت: الدّار‌العربیّة للعالم.
  23. یورگنسن، ماریان و لوییز فیلیپس. (1389).‌ نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار