بارقه‌هایی از ادبیات مقاومت در شعر علی فوده شاعر مقاومت فلسطین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان

3 دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه آزاد گرمسار

چکیده

ادبیات مقاومت از مهم‌ترین سنگرهای فرهنگی ملت‌های تحت سلطه است که زشتی‌ها و پلشتی‌های بیداد داخلی یا تجاوزگر بیرونی در همۀ حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را با زبانی هنری و ادیبانه بیان می‌کند. این واژه همواره با ظلم‌ستیزی عجین شده و از پیشینه‌ای طولانی در طول تاریخ بهره‌مند است. انسان همواره موجودی آزادی‌خواه بوده و دربرابر عواملی که موجب سلب این آزادی شود به ستیزه و دفاع پرداخته، که این امر سبب شکل‌گیری ادبیات مقاومت شده است. ادبیات مقاومت بخش عظیمی از ادبیات معاصر عربی و به‌ویژه فلسطین را به خود اختصاص داده است. علی فوده، شاعر معاصر فلسطینی، در شعر خود توجه خاصی به وطن داشته و آن را بهشت دنیا دانسته و افسوس خود را بر زیباییِ ازدست‌رفتۀ آن اعلام کرده است. شاعر به‌عنوان یک انسان آزادی‌خواه، دربرابر سلطۀ ظالمان اعتراض کرده و مردم را به مبارزه دعوت نموده است. انتقاد از اوضاع پریشان سیاسی و توصیف فجایع و جنایت‌های اشغالگران، مانند قتل‌عام کفر قاسم، بخش دیگری از شعر فوده را به خود اختصاص داده است. افتخار به عرب‌بودن، امید به آیندۀ روشن و تلاش برای بیدارساختن مردم، بن‌مایه‌های دیگر مقاومت در شعر علی فوده هستند. پژوهش حاضر بر آن است با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای، به بررسی و تبیین جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflection of Resistance Literature in the Poetry of Ali Foudeh, the Palestinian Resistance Poet

نویسندگان [English]

  • Masod Bavan Pouri 1
  • Mohammadreza Azizi Pour 2
  • Narghes Lorestani 3
1 PhD Student of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University
2 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, the University of Kurdistan
3 PhD Student of Arabic Language and Literature, the Islamic Azad University, Garmsar Branch
چکیده [English]

Resistance literature is one of the most important cultural apparatuses of the oppressed nations against the oppressors which expresses the obscenities of domestic despotism or alien aggression in all political, cultural, economic, and social domains through an artistic and literary language. In its long history, the term has always been associated with anti-oppression movements. Man has always been a freedom-seeking entity and has been fighting against the factors that led to the negation of this freedom, a reaction which has resuled in the formation of resistance literature. Resistance literature constitutes a large portion of contemporary Arabic literature, especially that of Palestine. Ali Foudeh, the contemporary Palestinian poet, has paid a special attention to his fatherland in his poetry, describing it as the paradise of the world while expressing his deep regret for its lost beauty. The poet as a freethinker has protested against tyranny and has invited his people to the struggle against it. The criticism of the politically disturbed situation and the description of the calamities and villanies of the aggressors, such as the massacre of Kafr Qasim, has given another aspect to Fade’s poetry. The honor of being Arab, the hope for a bright future, and the attempt to illuminate people are among other recurrent themes of resistance in his poetry. The present research is intended to shed light on the aspects of resistance literature in Ali Foudeh’s poetry through textural analysis, using library research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • modern literature
  • Resistance
  • obligation
  • Palestine
  • Ali Foudeh
  1. ابراهیم، خلیل و آخرون (2005). مرایا التذوق الادبی: دراسات و شهادات. اردن. عمان: دارة الفنون مؤسسة خالد شومان.
  2. ابوبصیر، صالح. (1971). جهاد شعب فلسطین. بیروت: دارالفتح.
  3. ابوحاقة، احمد. (1979). الالتزام فی الشعر العربی. بیروت: دارالعلم للملایین.
  4. اسماعیل، عزالدین. (1963). التفسیر النفسی للأدب. قاهره: دارالمعارف.
  5. بصیری، محمدصادق؛ فلاح، نسرین. (1393). مبانی نظری ادبیات مقاومت در آثار غسان کنفانی. نشریۀ ادبیات پایداری کرمان. سال ششم. ش10. ص66ـ90.
  6. ترابی، ضیاء‌الدین؛ امامی، صابر. (1383). ادبیات مقاومت در نگاهی به سرخ از پرنده و پرواز. فصلنامۀ شعر. ش39.
  7. الجیوسی، سلمی خضراء. (1997). موسوعة الأدب الفلسطینی المعاصر. بیروت: مؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
  8. خسروشاهی، سیدهادی. (1375). حرکت اسلامی فلسطین، از آغاز تا انتفاضه. تهران: مؤسسۀ اطلاعات.
  9. خضر، عباس. (1986). أدب المقاومة. قاهره: دارالکاتب العربی.

10. سلیمی، علی؛ چقازردی، اکرم. (1389). نمادهای پایداری در شعر معاصر مصر؛ مطالعۀ موردپژوهانه: امل دنقل. نشریۀ ادبیات پایداری کرمان. سال اول. ش۱. ص71ـ‌88‌.

11. سنگری، محمدرضا. (1389). ادبیات دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.

12. ضیف، شوقی. (1388). البحث الأدبی: مناهجه و مصادره. تحقیق بتول مشکین‌فام. تهران: سمت.

13. فوده، علی. (2003). الأعمال الشعریة. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.

14. کاکائی، عبدالجبار. (1380). بررسی تطبیقی موضوعات تطبیقی در شعر ایران و جهان. تهران: پاییزان.

15. الکیالی، عبدالرحمان. (1975). الشعر الفلسطینی فی نکبة فلسطین. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.

16. محمدپور، اسماعیل. (1388). شلیکم کن پیش از آنکه باروتم نم بکشد: مقالات تحلیلی با موضوع شعر دفاع مقدس، شعر مقاومت فلسطین و شعر بومی گیلکی مقاومت. رشت: حرف نو.

17. محمدی روزبهانی، محبوبه. (1389). قسم به نخل، قسم به زیتون: بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.

18. مصطفوی‌نیا، محمدرضا و دیگران. (1389). مقاومت در شعر توفیق امین زیاد. نشریۀ ادبیات پایداری کرمان. سال دوم. ش4. ص565ـ588.

19. میرقادری، سیدفضل‌الله. (1389). کرامت نفس در آینۀ شعر شهید علی فوده، شاعر مقاومت فلسطین. نشریۀ ادبیات پایداری کرمان. سال دوم. ش4. ص611ـ643.

20. وهبه، مجدی. (1974). معجم مصطلحات الأدب. بیروت: دارالقلم.