نمادپردازی در ادبیات دفاع مقدس (مطالعه‌ی موردی: ده داستان برگزیدۀ کودک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز

2 دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی ، دانشگاه محقق اردبیلی

3 کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی ، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

نمادگرایی یکی از روش‌های کاربردی برای انتقال مفاهیم است و این شیوه در زمینۀ ارائۀ آموزش به کودکان نقش مهمی دارد؛ زیرا برای انتقال مفهومی به ذهن کودکان، نیازمند ساده‌سازی و تجسم‌بخشیدن به مفاهیم انتزاعی هستیم. استمداد از نمادها برای ارائۀ مضامین پایداری، در ادبیات کودک و مخصوصاً داستان‌های مورد بررسی، ازجمله اسم من پلاک است، سنگر چوبی، اسم من خاکریز است، من یک قاصدکم، آقای نویسنده و گرگ و بزغاله، خودکار قرمز بابا، یک دنیا پروانه، سجادۀ سبز، خورشید زمین و ماهی‌ها در آب زنده‌اند، به‌وفور دیده می‌شود. ملاک در انتخاب این داستان‌ها، احتمال وجود مفاهیم و شخصیت‌های نمادین در آن‌ها بوده است. نتیجۀ به‌دست‌آمده از پژوهش این است که نمادین‌بودن داستان‌های مورد بررسی از بارزترین مشخصه‌های آن‌هاست و در این میان، شخصیت‌های نمادین در این داستان‌ها بسامد و فراوانیِ قابل ملاحظه‌ای دارند و این، خود، نشان‌دهندۀ اهمیت و کارکرد مفید شخصیت‌های نمادین در زمینۀ انتقال مفاهیم ادبیات مقدس به ذهن مخاطب خاص است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Symbolism in the Sacred Defense Literature (the Case Study of Ten Selected Children Stories)

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ranjbar 1
  • Kh Asadollahi 2
  • Elham Zeinali 3
1 Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Tabriz
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Mohaghegh Ardabili
3 MA in Persian Language and Literature, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

Symbolism is one of the practical ways of transferring concepts which plays an important role in educating children. This method is effective because for communicating concepts to the minds of children, we need to simplify and visualize abstract ideas. The use of symbols to present themes of resistance is abundantly seen in children’s literature, especially in the selected works of the present study, including “My Name Is Plaque,” “The Wooden Trench,” “My Name Is Bulwark,” “I Am a Dandelion,” “Mr. Writer and the Wolf and Yeanling,” “Father’s Red Pen,” “A World of Butterflies,” “The Green Prayer Rug,” and “The Fish Are Alive in Water.” The criterion for choosing these stories is the likeliness of the presence of symbolic notions and characters. The research concludes that the symbolic nature of the selected stories is one of their most prominent features, with the symbolic characters of these stories having a considerable frequency and abundance, indicating the significance and effective function of symbolic characters in communicating Sacred Defense Literature concepts to the minds of the target audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • children's literature holy
  • symbolism
  • symbolic characters
  • the child audience

مراجع

  1. ابراهیمی، جعفر. (1388). سنگر چوبی. تهران: صریر.
  2. اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
  3. جوانبخت، محمود. (1384). ماهی‌ها در آب زنده‌اند. تهران: بنیاد شهید و امور ایثارگران، شاهد.
  4. چدویک، چارلز. (1375). سمبولیسم. تهران: مرکز.
  5. حسینی، سیدابراهیم. (1386). خورشید زمین. تهران: شاهد.
  6. حق‌بجانب، مژگان. (1384). خودکار قرمز بابا. شیراز: کنگرۀ سرداران و چهارده‌هزار شهید استان فارس.
  7. رهبریان، محمدرضا. (1389). حضور حیوانات در آثار ادبی. مجلۀ رشد؛ آموزش زبان و ادب پارسى. ش۱. پاییز. ص18ـ27.
  8. سارانی، فریبا. (1392). تحلیل نماد در اشعار شکوه قاسم‌نیا و بیوک ملکی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه بیرجند.
  9. سرهنگی، مرتضی. (1380). اسم من خاکریز است. تهران: سورۀ مهر، شاهد.

10. ـــــــــــــــ (1388). من یک قاصدکم. اراک: فخر‌الاسلام.

11. ـــــــــــــــ (1386). اسم من پلاک است. تهران: سورۀ مهر، شاهد.

12. سعادت، مهدی. (1391). بررسی نماد و نمادگونه‌ها در شعر دفاع مقدس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهرکرد.

13. شوالیه، ژان؛ گربران، آلن. (1379). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی. تهران: جیحون.

14. صرفی، محمدرضا؛ هدایتی، فاطمه. .نماد و نقش‌مایه‌های نمادین در داستان‌های کودک و نوجوان دفاع مقدس. ادبیات پایداری (نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی کرمان). بهار و تابستان 1392. دورۀ 4. ش8. ص73ـ89.

15. عربلو، احمد. (1389). آقای نویسنده و گرگ و بزغاله. عربلو. همدان: ستاد کنگرۀ شهدای استان همدان. انتشارات فاتحان.

16. فردی، امیرحسین. (1385). یک دنیا پروانه. تهران: صریر.

17. قبادی، حسین‌علی؛ بیرانوندی، محمد. (1386). آیین آینه؛ سیر تحول نمادپردازی در فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.

18. گروه نویسندگان. (1383). سجادۀ سبز. مشهد. کنگرۀ سرداران شهید و بیست‌وسه‌هزار شهید استان خراسان. نشر سخن‌گستر.

19. میرصادقی، جمال (1376). عناصر داستان. تهران: سخن.

20. یوسفی، محمدرضا؛ رسولیان، صدیقه. (1392). نوآوری‌های سلمان هراتی در پردازش نمادهای دفاع مقدس. نشریۀ ادبیات پایداری دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. پاییز و زمستان 1392. س۵. ش۹.

21. یونگ، کارل گوستاو؛ لویزقون، فرانتس ماری. (1387). انسان و سمبول‌هایش. تهران: جامی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار