بررسی تأثیر گفتمان شعر دفاع مقدس ایران بر گفتمان شعر مقاومت فلسطین، براساس رویکرد مکتب تطبیقی ادبیات آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه پژوهشی ادبیات دفاع مقدس، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

2 کارشناسی ارشد آموزش زبان عربی، دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

شعر پایداری یکی از مقوله‌های ادبیات جهان است که مفاهیم دینی و الگوهای ایدئولوژیک، خواه آشکار و خواه پنهان، در آن نهادینه شده است؛ ازاین‌رو، بررسی تعامل میان گفتمان شعری به‌خصوص گفتمان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، علاوه‌بر نشان‌دادن بسترهای اجتماعی، سیاسی و شرایط جامعۀ شاعر، رسالت ادبیات دفاع مقدس و چگونگی شکل‌گیری سیر تحول این تعامل را نیز بهتر نشان داده و منجر به درک بهتر این ژانر ادبی و اهداف آن می‌شود.  پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و به‌کارگیری مکتب تطبیقی آمریکا، به بررسی تأثیر گفتمان و ایدئولوژی شعر دفاع مقدس بر شعر مقاومت فلسطین در آثار متفاوت ده شاعر مقاومت ایران و فلسطین، جایگاه ایدئولوژیک انقلاب و ارزش‌های برآمده از آن و نحوۀ بازتاب این گفتمان توسط شاعران هر دو سرزمین، کنش متقابل بین شعر پایداری و پدیده‌های جنگ تحمیلی پرداخته است. بی‌گمان، انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و دوران هشت‌سالۀ دفاع مقدس ‌تأثیرگذارترین دوره‌های تاریخ معاصر ایران و جهان، بستری مناسب برای ظهور گفتمان‌های ایدئولوژیک در تمامی حرکت‌های مردمی در جهان است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Iranian Sacred Defense Poetry on Palestinian Resistance Poetry Based on the American School of Comparative Literature

نویسندگان [English]

  • Mohammad reza Sangari 1
  • Shabnam kabini 2
  • Osman Veisi 3
1 Associate Professor of Research Center for Sacred Defense Literature, Defensive Science Research Center
2 MA in General Linguistics, Tarbiat Modares University
3 MA in Arabic Teaching, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Resistance poetry is one of the subjects of world literature in which religious concepts and ideological patterns, whether explicitly or implicitly, have been institutionalized. Thus, an investigation of the interactions among poetic discourses, especially the one between the Islamic Revolution discourse and that of the Imposed War, reveals not only the social and political contexts and the conditions of the poet’s society, but also the mission of the Sacred War literature and the way the interaction in question developes, leading to a better understanding of this literary genre and its objectvives. Using a descriptive research methodology and the American school of comparative literature, the present study examines the influence of the discourse and ideology of the Sacred Defense poetry on the Palestinian resistance poetry in the works of ten Iranian and Palestinian resistance poets, the ideological status of the Revolution and the values ​​coming from it, the way these discourses are reflected by the poets of the two countries, and the interaction between the Resistance poetry and the Imposed War phenomena. Undoubtedly, the Islamic Revolution of Iran and the eight-year Sacred Defense era are the most influential periods in contemporary Iranian and world history and are appropriate contexts for the emergence of ideological discourses in all popular movements in the world.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • imposed war
  • the Islamic Revolution discourse
  • resistance literature
  • Iranian resistance poetry
  • Palestinian resistance poetry
  • American school of comparative literature
  1. آقاگل‌زاده، ف. و دیگران (1386). رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
  2. ادیبی سده، م. (1381). جامعه‌شناسی جنگ و نیروهای نظامی. تهران: سمت.
  3. امین‌پور، ق. (1389). مجموعۀ کامل اشعار قیصر امین‌پور. چ۵. تهران: امید.
  4. بریجانیان، م. (1371). فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی،  تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  5. پورابراهیم، ش. (پاییز و زمستان 1395). استعارۀ جهاد و پایداری در گفتمان و ایدئولوژی سیاسی رهبر: رویکرد شناختی. نشریۀ ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، ۸(15).
  6. حسینی، س.ح. (1381). گزیده شعر جنگ و دفاع مقدس، تهران: حوزه هنری.
  7. سنگری، م.ر. (1393). از نتایج سحر (شعر انقلاب، تعریف، چیستی، ویژگی‌ها و ابعاد). تهران: سوره مهر.
  8. شعر و ادبیات پایداری. دسترس‌پذیر در: www.fa.islamic sources.com/article.
  9. ضیایی، ح. و محمدعلی صفایی سنگری (دی 1389). «بررسی جامعه‌شناختی گفتمان‌های شعری دهۀ دوم پس از انقلاب اسلامی. مطالعات ملی، ۴، 41-45.
  10. عزیزی، ا. (1390). کفش‌های مکاشفه. تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
  11. ـــــــــــــــــ‌. (1370). مجموعۀ اشعار. تهران: سوره مهر.
  12. ـــــــــــــــــ. (1368). شرجی آواز. تهران: برگ.
  13. قزوه، ع.ر.، صفحۀ اینستاگرام: @qazve.
  14. لک، ا. (1395). بررسی تطبیقی ساختار مناظره و گفت‌وگوی قهرمانان در شاهنامه فردوسی، ایلیاد و اُدیسه هومر (برپایه برخی دستاوردهای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی با تکیه بر روش تحلیل گفتمان انتقادی). فصلنامه علمی‌پژوهشی پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، 4(2)، 133ـ175.
  15. ولک، ر. و آوستن وارن (1373). نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر. تهران: اندیشه‌های عصر نو.
  16. هراتی، س. (1383). مجموعۀ کامل اشعار سلمان هراتی. چ۲. تهران: دفتر شعر جوان.
  17. القاسم، س. (1393ق). دیوان الشاعر العربی المعاصر (الاعمال الکامله). ج3. القاهره: دارالسعاد الصباح.
  18. درویش، م. (1984). الأعمال الشعریة الکاملة. الطبعة الحادیة العشر. بیروت: دارالعودة.
  19. زیاد، ت.ا. (1971). الأعمال الشعریة الکاملة (أشد على أیادیکم. ادفنوا موتاکم وانهضوا. ـ أغنیات الثورة والغضب). بیروت: دارالعودة.
  20. طوقان، ا. (1993). الأعمال الشعریة الکامله. مقدمه: فدوی طوقان. الطبعة الثالثة. المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
  21. طوقان، ف. (1993). الأعمال الشعریة الکامله. بیروت: المؤسسة العربیه للدراسات والنشر.
  22. عبود، ع.؛ ماجدة ح. و غسان السید (1999). الأدب المقارن، مدخلات نظریة و نصوص و دراسات تطبیقیة. دمشق: جامعة دمشق.
  23. مکی، ط.ا. (1987). الأدب المقارن، أصوله، تطوره و مناهجه. قاهره: دارالمعارف.

24.Fairclough.  N. (1992).  The Dialectics of Discourse.

25.www.Leader.ir/langs/fa/index. php?p=bayanatarticle=10497.