بررسی تکنیک های طنز در رمان آبنبات هل دار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه آزاد مشهد

2 کارشناسی‌ارشد ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، مرکز فریمان .

چکیده

طنز و بهره بردن از تکنیک‌های طنز، در طول تاریخ ادبی ایران وجود داشته است و داستان‌نویسان از این مقوله بسیار استفاده کرده‌اند و یکی از اتفاقات مهمی که در عرصه ادبیات فارسی به وجود آمده، ورود طنز به حیطه ادبیات دفاع مقدس است. یکی از این نویسندگان این نوع از ادبیات داستانی، مهرداد صدقی نویسنده جوانی است که تا کنون هشت کتاب طنز را در کارنامۀ خود دارد و در این مقاله یکی از این هشت اثر (آبنبات هل‌دار) از نظر شگردهای طنزنویسی بررسی شده است. این مقاله ابتدا به شناخت و دسته بندی همۀ تکنیک‌های طنزآفرینی پرداخته است سپس به بررسی این تکنیک‌ها در اثر «آبنبات هل‌دار». یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در این رمان از همۀ تکنیک‌های طنزآفرینی بهره برده شده است و در تقسیم‌بندی تکنیک‌ها، رویکرد اثر بیشتر به سمت شگردهای دستۀ دوم یعنی تکنیک‌های مبتنی بر محتوای زبان گرایش داشته است و فراوانی آن شگردها در این زمینه بیشتر بوده است و به‌صورت جزئی‌تر و دقیق‌تر می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که شگردهای شخصیت‌محور از زیر شاخص‌های تکنیک‌های مبتنی بر محتوای زبان، خیلی قوی‌تر و با قدرت بیشتر در رمان ظاهر شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Satire techniques in the novel Cardamom Candy

نویسندگان [English]

  • Naeemeh Torkmanniya 1
  • Hossein Abbas Zadeh 2
1 Lecturer at Azad University of Mashhad Branch
2 M.A. in Chidren Literature, Payam Nour University, Fariman Center
چکیده [English]

Satire and making use of satire techniques have existed throughout the literary history of Iran and many storytellers have used this feature and one of the important events that has taken place in the realm of Persian literature is the entry of satire into the domain of Holy Defense Literature. One of the authors of this type of fiction is Mehrdad Sedghi, a young author who has eight satire books in his repertoire so far, and here one of these eight works (Cardamom Candy) has been analyzed in terms of techniques of writing satire. In the first place, this article is concerned with recognition and categorization of all the techniques in the creation of satire and then analyzes such techniques in Cardamom Candy. The findings of the study indicate that the intended work has taken advantage of all satire techniques and in the categorization of techniques, the work has tended more towards the techniques belonging to the second category, i.e. the techniques which are based on language content and such techniques have more frequency in this regard, and in a more detailed and precise manner, it can be concluded that character-oriented techniques from the indices of the techniques based on language content have occurred much stronger and with more potentiality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • satire
  • technique
  • Resistance Literature
  • novel
  • Candy Cardamom
  1. اسدی‌پور، بیژن و عمران صلاحی. (1376). طنزآوران امروز ایران. تهران: مروارید.
  2. اصلانی، محمدرضا. (1385). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
  3. اکرمی، محمدرضا و محدثه پیشوایی. (1389). نقدی بر آثار طنز عمران صلاحی از منظر تنوع قالب‌ها. تهران: پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، پیش شمارۀ یک، صص 57-29.
  4. برگسون، هنری. (1379). خنده. ترجمه عباس میرباقری. تهران: انتشارات شباویز.
  5. بهره‌مند، زهرا. (1389). آیرونی و تفاوت آن با طنز و صنایع بلاغی مشابه. زبان و ادب پارسی، شماره 45، صص 36-9.
  6. بهزادی اندوهجردی و مریم شادمحمدی. (1390). ساز و کارهای طنزآفرینی در داستان‌های کوتاه جلال آل احمد، هرمزگان: دانشگاه آزاد بوشهر. فصلنامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، شماره پیاپی دهم، صص 202-173.
  7. بهزادی اندوهجردی، حسین. (1378). طنز و طنزپردازی در ایران. تهران: صدوق.
  8. توکلی، جعفر (1395). طنز در ادبیات نمایشی دفاع مقدس با نگاهی به آثار علیرضا نادری. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه آزاد تهران مرکز.
  9. جابری اردکانی، سید ناصر؛ حسینی، اسما. (1394). شیوۀ طنزپردازی در دو اثر از اکبر صحرایی، کرمان: نشریه ادبیات پایداریف سال هفتم، شماره دوازدهم، صص 81-61.
  10. جوادی، حسن. (1384). تاریخ طنز در ادبیات فارسی. تهران: کاروان.
  11. حری، ابوالفضل. (1387). دربارۀ طنز. تهران: سورۀ مهر.
  12. حسام‌پور، سعید؛ دهقانیان، جواد؛ خاوری، صدیقه. (1390). بررسی تکنیک‌های طنز و مطایبه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی. مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال دوم، شماره اول، صص 114-61.
  13. حسنی، محمدحسین. (1391). بررسی تکنیک‌های طنز در رمان دایی جان ناپلئون. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. هرمزگان: پردیس دانشگاه قشم.
  14. حلبی، علی‌اصغر. (1365). مقدمه‌ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران. تهران: پیک ترجمه و نشر.
  15. سزاوار، علیرضا. (1397). شکل‌شناسی طنز بر اساس نظریه فوناژی در آثار کودک و نوجوان. رساله دکتری. دانشگاه فردوسی مشهد.
  16. سلیمانی، محسن. (1391). اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: سورۀ مهر.
  17. شریف‌پور، عنایت‌الله؛ قیصری، عبدالرضا. (1391). بررسی مضامین طنز در خاطره نوشته‌های دفاع مقدس. کرمان: نشریۀ ادبیات پایداری، سال ششم، شماره یازدهم، صص 236-209.
  18. صدقی، مهرداد. (1392). آبنبات هل‌دار. تهران: سورۀ مهر.
  19. صفایی، علی؛ ادهمی، حسین. (1393). نمود تکنیک‌های طنز در ساختار پیرنگ داستان‌های فرهاد حسن‌زاده. تهران: فصلنامۀ علمی پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره سی و دوم، صص 166-119.
  20. فتوحی، محمود. (1391). سبک‌شناسی نظریه‌ها. تهران: انتشارات سخن.
  21. قیصری، عبدالرضا؛ صرفی، محمدرضا. (1388). طنز در کتاب جنگ دوست‌داشتنی. کرمان: نشریه ادبیات پایداری، سال اول، شماره اول، صص 125-113.
  22. کردچگینی، فاطمه. (1388). شکل دیگر خندیدن. مجموعه مقالات کتاب طنز 5. تهران: سورۀ مهر.
  23. کریچلی، سیمون. (1384). در باب طنز. ترجمۀ سمی، سهیل. تهران: ققنوس.
  24. مجیدی فشتمی، امیر. (1395). تحلیل مقایسه‌ای طنز نوجوان در آثار داستانی فرهاد حسن‌زاده و سید سعید هاشمی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشت: دانشگاه گیلان.
  25. محمدی فشارکی، محسن؛ هاشمی‌زاده، رؤیا. (1393). تحلیل داستان گدای ساعدی بر اساس اصول و ویژگی‌های مکتب اگزیستانسیالیسم. تهران: متن پژوهش ادبی، سال 18. شماره 60، صص 124-105.
  26. موکه، داگلاس کالین. (1389). آیرونی. ترجمه حسن افشار.  تهران: مرکز.
  27. مونس عبدی‌زاده. (1397). بررسی آیرونی در آثار اکبر صحرایی و داود امیریان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. بوشهر: دانشگاه خلیج فارس.
  28. میرعابدینی، حسن. (1386). صد سال داستان نویسی ایران. جلد 3 و 4. تهران: نشر چشمه.
  29. نبوی، سید ابراهیم. (1379). کاوشی در طنز ایران. جلد اول و دوم. تهران: جامعه ایرانیان.
  30. نجف‌زاده بارفروش، محمد؛ فرجیان، مرتضی. (1370). طنزسرایان ایران از مشروطه تا انقلاب. جلد 3. تهران: بنیاد.
  31. نصر اصفهانی، محمدرضا؛ فهیمی، رضا. (1390). نگاهی به طنز اجتماعی در دو اثر از آنتوان چخوف و صادق هدایت. تهران: پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، دوره دوم، شماره سوم، صص 107-85.
  32. نیکوبخت، ناصر. (1380). هجو در شعر فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  33. Abrams, M. H. (1999) A Glossary of Literary Terms/ Seventh, ed.
    Boston: Heinle & Heinl.
  34. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn= (13950604000940).