بازنمایی جنگ استقلال در رمان‌‌های فرانسوی زبان الجزایر (با تکیه بر: الدار الکبیرة از رمان ثلاثیه محمد دیب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مترجمی زبان عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ملی دامغان، ایران.

چکیده

رمان‌های فرانسوی زبان الجزایر، بیانگر نبردهای سلحشوران و رنج‌های مردم این کشور در زیر یوغ استعمار و نیز جنایت‌های فرانسوی‌هاست. رمان «الثلاثیه» اثر محمد دیب یکی از رمان­های برجستۀ حوزه ادبیات پایداری کشور الجزایر به زبان فرانسه، ولی با روح و اندیشه جامعه عربی است که با عنوان «خاطرات ملت الجزایر» پرآوازه است. الدار الکبیرة که بخش نخست این رمان است، از زندگی مردم الجزایر در دوران آغاز بیداری ملی تصویر روشنی می‌دهد و این خانه، رمز حرکت‌دهنده بذرهای مقاومت و انقلاب است. این جستار که رهیافتی توصیفی - تحلیلی دارد، در پی آن است که نحوه بازنمایی جنگ استقلال الجزایر را در این رمان بررسی کند و به کنکاش درباره مؤلفه‌های جنگ، اوضاع استعمار در مناطق محروم الجزایر و شیوه اشغال استعمارگران فرانسه بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که موضوع وطن، خفقان و استبداد، انتقاد از اوضاع پریشان سیاسی و اقتصادی، نیروهای مردمی مبارز، دعوت به استقامت و تشویق به مبارزه، جنگ و امید به آینده از مهم‌ترین بارقه­های مبارزه با استعمار در این رمان است و محمد دیب نشانه‌های کشورهای استعمارزده و بیداد را به تصویر درمی‌آورد: وجود مداوم نیروهای پلیس در محله دار سبیطار، هراس­افکندن در دل پیر و جوان و دستگیری آنها بدون بازگشت، پریشانی و بحران اقتصادی و سیاسی جامعه، اجیر­کردن کارگران الجزایری با دستمزدهای پایین، هراس مردم از شورش و نگرانی­های جنگ و...
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Representation of the War of Independence in Algerian Novels in French (Case study of “Al-Dar Al-Kabira” from the story of the Al-Tholasiyah by Muhammad Dib)

نویسنده [English]

  • Fereshteh Afzali
Assistant Professor, Department of Arabic Translation, Faculty of Humanities, Damghan National University, Iran.
چکیده [English]

Algerian French Novels are representative of the battles of warriors and sufferings of the people of this country under the yoke of colonialism, as well as the crimes of the French. Al-Tholasiyah is one of the splendid novels in the field of Algerian resistance literature in French, while the spirit and thought of the Arab society known as the "Memories of the Algerian Nation" is obvious. “Al-Dar Al-Kabira” as the first part of this novel, represents a clear picture of the life of the Algerian people during the beginning of the national awareness and this house is the motivating mystery of resistance and revolution seeds. This research as a descriptive-analytical approach is supposed to investigate the Algerian War of Independence in this novel, and to explore the components of war, the colonialism situation in the deprived areas of Algeria, and the occupation device of French colonialists. The results of this study show that fatherland, suffocation and tyranny, criticism of political and economic distress, forces of fighting people, calling for perseverance and encouragement to struggle, war and hope for the future are among the most important sparks in the fight against colonialism in this novel. Mohammad Deeb reveals the signs of colonized and tyrant countries, for instance the constant presence of police forces in the Darsbitar neighborhood, intimidation of young and old people and their arrest without return, distress, economic and political crisis of society, hiring of Algerian workers with low wages, people’s panic of riot and war anxieties and so on.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Independence (fight against colonialism) war
  • Algeria
  • novel
  • Muhammad Deeb
  • “Al-Dar Al-Kabira”
ابوحاقه، احمد. (1979). الالتزام فی الشعر العربی. بیروت: دارالعلم للملایین.
ابونضال، نزیه. (2006). التحولات فی الروایة العربیة. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
ترابی، ضیاء‌الدین. (1381). آشنایی با ادبیات مقاومت جهان. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
دوغان، احمد. (1996). فی الآدب الجزائری الحدیث. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
دیب، محمد. (1970). الدار الکبیرة. ترجمه: سامی الدروبی. دارالهلال.
دیجو، ج. (1991). الأدب الجزائری المعاصر المکتوب بالفرنسیة. ترجمه: ابراهیم الکیلانی. دمشق: دارطلاس للدراسات و الترجمة و النشر.
رکیبی، عبدالله. (1981). الشعر الدینی الجزائری الحدیث. الجزائر: الشرکة الوطنیة للنشر و التوزیع.
زودرنج، صدیقه و دیگران. (1392). «نقد و بررسی سیری در تحول ادبیات معاصر الجزایر». کتاب ماه ادبیات. شماره 83، (پیاپی197). صص40-41.
سالم، جورج. (1972). «محمد دیب فی ثلاثیة الجزائر، حیاة شعب فی تجربة روائیة». مجله الموقف الأدبی لاتحاد الکتاب العرب، العدد الثانی، دمشق، السنة الثالثة.
سنگری، محمدرضا. (1389). ادبیات دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.
شرف، عبدالعزیز. (1991). المقاومة فی الأدب الجزائری المعاصر. بیروت: دارالجیل.
ـــــــــــــــ. (1992). أدب السیرة الذاتیة. الإشراف: محمدعلی مکة. الشرکة المصریة العالمیة للنشر. القاهرة.
الطالب، عمر. (1394). «الفن القصصی عند العرب و حرکة التحرر العربی». مجلة آداب الرافدین، العدد 5، صص29- 62.
عبدالملک، أنور. (1377). «أضواء علی أدب الجزائر». مجلة المجلة، العدد الثامن، صص72-65.
علوی، فریده؛ رضوان‌طلب. (1392). «تحلیل جامعه­شناختی جنگ استقلال الجزایر و بازنمایی آن در آینه ادبیات». مطالعات سیاسی اجتماعی جهان، دوره 3، شماره 2، صص231-268.
الفیصل، سمر روحی. (1995). معجم الروایین العرب. لبنان: جروس پرس.
محمدپور، اسماعیل. (1388). شلیکم کن پیش از آنکه باروتم نم بکشد. مقالات تحلیلی با موضوع شعر دفاع مقدس، شعر مقاومت فلسطین و شعر بومی گیلکی. رشت: حرف نو.
محمدی روزبهانی، محبوبه. (1389). قسم به نخل، قسم به زیتون: بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش­های دفاع مقدس.