نقد و بررسی جلوه‌های آزادی در شعر حلمی سالم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه ایلام

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب ،دانشگاه ایلام

چکیده

در دوره‌ی معاصر و از نیمه‌ی دوّم قرن بیستم، پس از دگرگونی‌های اجتماعی- سیاسی، شعر معاصر عرب دارای رسالتی خاص گردید و در جهت آگاهی‌ مردم و جامعه برای دستیابی به آزادی و عدالت اجتماعی به کار رفت. مصر به عنوان اوّلین سرزمینی که جریان نهضت در آن صورت گرفت، مهد شاعران و ادیبانی است که از این دگرگونی‌های تازه، متأثر گشته‌اند. از جمله شاعرانی که در این وادی هنرمندانه گام نهاده‌اند؛ حلمی سالم است. وی شاعری متعهّد است که نسبت به مشکلات جامعه و مردم احساس مسئولیّت کرده است و شعرش بازتاب افکار و عقاید انسان‌دوستانه‌ی اوست. این پژوهش با رهیافتی توصیفی- تحلیلی، به بررسی جلوه‌های آزادی در شعر حلمی سالم می‌پردازد که به دو صورت در شعر وی نمایان شده است: آزادی وطن و آزادی بیان که گستره‌ی آنها علاوه بر مصر، لبنان، فلسطین، عراق و ... را شامل می‌شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اسلوب شاعر در این‌گونه اشعارش نمادگونه است؛ امّا گاهی در همین راستا، عنان سخن از کف داده و با زبانی بی‌پروا و آتشین، مستقیماً به مخالفت با ظالمان و شیطان‌‌صفتان پرداخته است. همچنین شاعر در مسئله‌ی آزادی بیان جنبه‌ی افراطی در پیش‌گرفته و از مدافعان تندروی آزادی شده است؛ تا جایی ‌که این جنبه برای وی بالاتر از همه چیز بوده و دغدغه‌ی اصلی او گشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Expression of Freedom in Helmi Salem's Poem

نویسندگان [English]

  • Mina Pirzadnia 1
  • zohreh noor mohammad nahal 2
1 Assistant professor of Arabic Language and Literature, Ilam University
2 ilam university
چکیده [English]

Arabic contemporary literature has got a special purpose from the second half of the twentieth century after social and political changes. It was used for informing people and society to achieve freedom and social justice. Egypt as the first country which experiences the revolution is the home of poets and scholars who were impressed by the changes. Helmi Salem is one of these poets. He is a commited poet who has a sense of responsibility towards people and society's problems. His poems reflect his philanthropic ideas and thoughts. The research investigates the expression of freedom in Helmi Salem poems by descriptive approach which is manifested in his poem in two ways: home freedom and freedom of speech which encompasses Lebanon, Palestine and other countries in addition to Egypt. The results show that the method of the poet in his poems is symbolic; but sometimes he uses a reckless expression and is strongly oppose to oppressors and devilish people. In addition, the poet is extreme about freedom of speech and has become an extremist advocate of freedom, so that freedom has become the main concern for him.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freedom
  • Arabic Contemporary Literature
  • Egypt
  • Helmi Salem

مراجع

-      استوارت میل، جان، (1358)، «رساله درباره آزادی»، مترجم: جواد شیخ الاسلامی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
2-    الیوت، تی. اس، (1383)، «سرزمین بی‌حاصل»، ترجمه و شرح: جواد علافچی، تهران: نیلوفر.
3-    بشیریّه، حسین، (1379)، «لیبرالیسم و محافظه‌کاری»، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
4-    زرشناس، شهریار، (1387)، «درباره‌ی دموکراسی»، چاپ اوّل، تهران: کتاب صبح.
5-    سنگری، محمّدرضا، (1377)، «ادبیّات پایداری (مقاومت)، نامه‌ی پژوهش (ویژه‌ی دفاع مقدّس)»، چاپ اوّل، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی.
6-    شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1380)، «شعر معاصر عرب»، چاپ اوّل (ویرایش دوّم)، تهران: انتشارات سخن.
7-    قیّم، عبدالنبی، (1385)،  «فرهنگ معاصر عربی _ فارسی»، چاپ پنجم، تهران: فرهنگ معاصر.
8-    هلد، دیوید، (1384)، «مدل‌های دموکراسی»، مترجم: عباس مخبر، تهران: روشنفکران و مطالعات زنان.
منابع عربی
1-    أبوعوف، عبدالرحمن، (1997)،  «مراجعات فی الأدب المصری المعاصر»، بدون‌ مکان: الهیئة المصریة العامّة للکتّاب.
2-    سالم، حلمی، (2003)، «أحزان حمورابی»، قاهرة: مرکز القاهرة لدراسات حقوق الإنسان (سلسلة: حقوق الإنسان فی الحقوق و الآداب).
3-    -------،(2012)، «النسخة الکاملة: اشعار»، الطبعة الأولی، قاهرة: دار الفکر العربی للدراسات و النشر و التوزیع.
مقالات فارسی
1- احمدی چناری، علی اکبر، (1392)، «بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در چکامه‌ی سرزمین ویران الیوت و اشعار سیّاب بر مبنای نظریه‌ی کهن الگوها»، مجله‌ی زبان و ادبیات عربی (مجله‌ی ادبیات و علوم انسانی سابق) (علمی- پژوهشی)، شماره‌ی هشتم، صص 28-1.
مقالات عربی
1-    سالم، حلمی، (1989)، «ثلاثیة المصری»، أدب و نقد، العدد 53، صص 100 -108.  
2-    -------،(1992)،  «حول: الشعر و الحریّة (الجماعات النقدیة المتطرفة)»، الفصول، العدد43، صص 98 -102.
 
 
 
 
پایان‌نامه‌ها
1-    عادل‌ إسماعیل ‌عبدالقادر، شیماء، (2000)، «الخصائص الأسلوبیة فی شعر حلمی سالم»، رسالة ماجستیر، جامعة عین الشمس، کلیّة الآداب- قسم اللغة العربیّة.
سایت‌ها
1-Http://hassanbalam.ibda3.org/t9074-topic
حلمی سالم، (کتبت هذه القصائد بین باریس و مرسیلیا و القاهرة بین عامی 2001 و 2003م، «دیوان الغرام المسلّح»، نوسا البحر: فوضی الحواس (منتدیات ثقافیة): مرتفعات أو سوناتا الکلام.
2-Http://HelmySalem.3abber.com/archive/201303 
حلمی سالم، (الشاعر المصری الراحل)، (3 مارس 2013) 2-  راندا رشدی، (28یولیو 2012)،  «الکفراوی: غیاب حلمی سالم هو غیاب للقیم الجمیلة ».
3-مهرجانات- ندوة کویت www.jehat.com/jehaat/ar      
4-Http://fa.wikipedia.org /wikiویکی‌پدیا: رفعت سلام/ حلمی سالم/ کفافیس                    
5- Http://www.dalilalkitab.net/index.php?id=520
حلمی سالم ... حیاة من الشعر، و انتصر المرض حیث فشل المتأسلمون، جریدة الأخبار، لبنان، أدب و فنون، العدد 1770،  الاثنین، 30 تموز2012م
6- Http://www.al-ahaly.com           
صلاح عبادة، حلمی سالم الحداثی الملتزم، 23 یولیو2013م.
7- www.seeeen.net                       حلمی سالم، دیوان تحیّات الحجر الکریم، 2001-2000م. 
8- Http://www.jehat.com/Jehaat/ar/Sha3er/helmi29-7-2012.htm        
1-سمیرة سلیمان، رفقاء الشاعر حلمی سالم یتذکرون أیامهم الأخیرة معه.
2-سارة عبد المحسن، أصدقاء سالم یصفونه بالمبدع الملتزم و یؤکدون: رحیله صدمة لنا و خسارة لمصر، السبت، 28 یولیو2012م.  
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار