تغییر زاویۀ دید در ترجمۀ آثار دفاع مقدّس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشکدۀ زبان‌های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی، تهران

چکیده

یکی از مسائل حائز اهمیّت در ترجمۀ آثار دفاع مقدّس، توجّه به زاویۀ دید به‌عنوان یکی از عناصر اصلی روایت­شناسی است؛ زیرا تغییر آن، منجر به تغییر نگاه روایت داستان مبدأ می­شود و مخاطبان اثر، روایت متفاوتی را از منظری دیگر تجربه می­کنند. بنابراین، تحقیق حاضر تلاشی بود جهت بررسی ترجمۀ روایت جنگ ایران و عراق در یک مطالعۀ موردی از کتاب «سفر به گرای 270 درجه» از زبان فارسی به زبان انگلیسی با هدف مطالعه اینکه آیا زاویۀ دید در ترجمۀ رمان مذکور دستخوش تغییراتی شده یا اینکه بدون تغییر به زبان مقصد منتقل شده است؟ با به کار­گیری مدل پکنن (2010)، عنصر روایت­شناسی زاویۀ دید در پرتو بسامد تغییرات عناصر زبان‌شناختی بررسی شد. در نهایت، در این بررسی مقابله­ای که در آن متن مبدأ و متن ترجمه­شده مقایسه شدند، مشخص شد که به ترتیب 100 تغییر ارتباطات ارجاعی (38%)، 91 تغییر عاملیّت (35%)، 34 تغییر در ترتیب رخداد­ها (13%)، 22 تغییر انتقال­پذیری (8%) و 14 کتمان تکرار (5%)، با توجّه به تکراری که در سرا­سر داستان داشته‌اند، بر عنصر روایت­شناسی زاویۀ دید در متن ترجمه­شده تأثیر­گذار بوده­اند. همچنین شایان ذکر است که در این بررسی، هیچ نمونه­ای از تغییر وجهیّت  مشاهده نشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Change of Point of View in Translation of the Works of Holy Defense

نویسنده [English]

  • Fatemeh Ghaderi Bafti
Ph.D. Student of English Language Teaching, Islamic Azad University, Tehran Central Branch
چکیده [English]

One of the noticeable issues in translating the works of holy defense is taking point of view into account as one of the principal elements of Narratology; because, such a change results in the change of point of view in the narration of the story in the source language and the readers go through a different narration from another perspective. Hence, the present study was an attempt to examine the translation of Iran-Iraq War narrative in a case study of Journey to Heading 270 Degrees from Persian to English to see if the point of view of the foregoing novel has undergone any changes or it has been transferred to the target language without any alterations. Adopting Pekkanen's model (2010), the element of Narratology of point of view has been examined in the light of frequency of shifts in the linguistic elements. Ultimately, in this comparative study, through which the source and translated texts have been compared, it was determined that respectively, 100 shifts in referential relations (38%), 91 shifts in agency (35%), 34 shifts in the sequence of events (13%), 22 shifts in transferability (8%), and 14 concealment of repetition (5%), affected the element of Narratology of point of view in the translated text considering their frequency throughout the story. Furthermore, it is noteworthy that no shift in modality has been observed in this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • point of view
  • translation shifts
  • narratology
  • Holy Defense works
  1. 1 . بوسو، شارلوت. (2004). «ترجمه و روایت­شناسی: یک مطالعه پیکره­ای از ترجمۀ فرانسوی دو رمان از ویرجینیا ولف». پایان‌نامۀ دکتری مطالعات ترجمه. دانشگاه لندن. بریتانیا.

    1. بوسو، شارلوت. (2007). چه حسی دارد؟ زاویۀ دید در ترجمه. آمستردام، نیدرلند: انتشارات اس. تی جرم.
    2. پکنن. هیلکا. (2010). «صدای مشترک نویسنده و مترجم: نگاهی بر سبک از طریق متغیرها در ترجمۀ ادبی». ریتوا لپی هالم. پایان‌نامۀ دکتری مطالعات ترجمه. دانشگاه هلسینکی.
    3. پالمر،آلن. (2004). ذهن­های افسانه­ای. لینکولن و لندن: انتشارات دانشگاهی نباراسکا.
    4. تجویدی، غلامرضا؛ حرّی، ابوالفضل. (2016). «ارجاعات زمانی-مکانی به‌عنوان نمایانگر زاویۀ دید در سه ترجمۀ فارسی از به سوی فانوس دریایی اثر وولف». مجله مطالعات ترجمه، دورۀ 14، شمارۀ 54.
    5. حرّی، ابوالفضل. (2010). «ترجمۀ ارتباطات ارجاعی شخصی به‌عنوان شاخص های زاویۀ دید در سه ترجمه فارسی از کتاب به سوی فانوس دریایی اثر وولف». مجله مطالعات ترجمه، دورۀ 8 ، شماره 30، صص، 21-5.
    6. دهقان، احمد. (1375). سفر به گرای 270 درجه، ترجمه پاول اسپراکمن. (2006). کالفورنیا: انتشارات مزدا.
    7. ــــــــــــــ (1393). سفر به گرای 270 درجه، چاپ بیستم. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
    8. ریمون کنن، شلامیت. (2005). «روایت داستان: فنون شاعری معاصر»، چاپ دوم. لندن و نیویورک: راتلج.
    9. ژنت، ژرارد. (1972). گفتمان روایت: مقاله­ای بر شیوۀ کار. ترجمه جی. ای. لوین. (1980). ایتهاکا، نیویورک: انتشارات دانشگاهی کورنل.
    10. واعظیان، هلیا؛ قادری بافتی، فاطمه. (2019). «تغییرات اختیاری در ترجمۀ فارسی به انگلیسی». مجله ورتیمو، شمارۀ 12، صص 64-150.